روند تکاملی حرکت تاریخ از دیدگاه قرآن و روایات و نقش امام مهدی (عج) در شکوفایی آن

این مقاله ابتدا به تبیین سه دیدگاه مطرح در سیر حرکت تاریخ می پردازد، اول نظریه سیر دایره ای حرکت تاریخ، براساس این دیدگاه تاریخ از توحش شروع شده و به تمدن می رسد، مجددا به طرف توحش سیر می کند، در این دیدگاه بعضی معتقدند در هر چرخش، جامعه با اندکی رشد، به تمدنی بالاتر می رسد و از آن به حرکت دایره ای مارپیچی یا حلزونی تاریخ تعبیر می شود. دوم دیدگاه سیر نزولی حرکت تاریخ است، که عده ای معتقدند تاریخ روندی نزولی دارد و رو به انحطاط است و گروهی معتقدند روند حرکت تاریخ تکاملی است، نگارنده پس از پس توضیح معنای پیشرف و تکامل و بیان دیدگاه اندیشمندان در مورد سیر تکاملی حرکت تاریخ با استناد به آیات و روایات معصومین (علیهم السلام) و دیدگاه متفکرین اسلامی به این نتیجه می رسد که روند حرکت تاریخ بشر در مجموع به طرف پیشرفت و تکامل است و اراده انسان ها و مصلحان در حرکت و شتاب آن به سمت رشد و تعالی بسیار موثر است و در نهایت امام مهدی (عج) مصلح کل، جامعه بشری را به رشد و شکوفایی نهایی می رساند. و دیدگاه های جبرگرایانه که نقش انسان را در ساختن تاریخ خود ناچیز می دانند، مردود است.

کلیدواژه ها:

تاریخ ، حرکت دایره ای ، سیر نزولی ، روند تکاملی ، مصلح کل