معناشناسی واژه تربص در قرآن کریم براساس روش ایزوتسو

برای رسیدن به معنا و مفهوم واژگان و مفردات قرآنی راه های مختلفی متصور است. از جمله مراجعه به کتاب های لغت، بررسی تفاسیر قرآنی، ترجمه های مشهور قرآن. لیکن در کنار روش های پیش گفته، یکی از روش هایی به می تواند با رویکردی پویا و جامع و هدفمند ما را به معنایی ریشه ای و دقیق از واژه های قرآنی برساند، روش معناشناسی ایزوتسو می باشد. از خصوصیات بارز این روش می توان: توجه به سیاق آیات، مترادفات واژه، کلمات هم نشین، متضادها و کلمات همجوار را نام برد. واژه تربص از کلماتی است به در 12 آیه و 17 بار در صیغه های مختلف در قرآن کریم و همگی در باب تفعل بکار رفته است. تربص در کتاب های لغت به معنای انتظار و انتظار کشیدن است. از واژه های مترادف آن می توان انتظار و صبر را نام برد. صبر کنترل نفس از جزع و بی قراری است، هنگامی به امر ناخوشی به انسان می رسد و صبر زبان را از شکواییه باز می دارد و اندام انسان را از رفتارهای نابجا و غیر معقول باز می دارد. همچنین انتظار به معنای چشم به راه بودن و نگران بودن است. و نیز عجله و بی شکیبی و بی قراری متضاد واژه تربص و مترادفات آن می باشد. با واکاوی این مقو ه در لغت نامه ها و ترجمه های صورت پذیرفته و مراجعه به تفاسیر قرآنی، توجه به سیاق آیات، بلمات هم نشین، مترادفات و متضاد آنها می توان دریافت تربص آن صبر و انتظار مخصوصی است که فرد یا گروهی، منتظر رخداد و تغییر حالتی در طرف مقابل است تا در نتیجه آن نفعی به او رسیده یا آنچه را منتظر آن است به دست آورد.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، معناشناسی ، تربص ، روش ایزوتسو