ارزیابی برازش مدل های پارامتری و نیمه پارامتری در آنالیز بقای بروسلوزیس: مطالعه کوهورت

زمینه و هدف: بروسلوزیس یا تب موجدار از مهمترین بیماری های زیونوز در سراسر جهان است. با توجه به خسارات اقتصادی سنگین تب مالت در جمعیت حیوانی و تاثیر بیماری بر انسان و همچنین شیوع بالای بیماری در مناطق غربی استان اصفهان، این مطالعه به منظور تعیین کارآترین مدل از بین مدلهای پارامتری و نیمه پارامتری در جهت یافتن عوامل موثر بر زمان تشخیص تب مالت و در نتیجه کاهش این زمان، انجام شد. مواد و روش ها: داده های مورد نیاز این مطالعه کوهورت گذشته نگر با روش سرشماری از پرونده 412 بیمار مبتلا به تب مالت شهرستان فریدونشهر، که در دوره 11 ساله ( از ابتدای 1385 تا پایان 1395 )، بیماری آنها تشخیص داده شده بود، از مرکز بهداشت شهرستان جمع آوری گردید. پیشامد موردنظر (شکست) در این مطالعه، وجود تیتر سرمی بروسلا به روش آگلوتیناسیون برابر یا بیشتر از 1/80 در نمونه خون بیماران بود. جهت رفع متغیرهای مخدوش کننده، عوامل موثر بر زمان تشخیص تب مالت با استفاده از آنالیز تکمتغیره ( P<0.20 ) و چند متغیره ( P<0.05 ) بر اساس مدل نیمه پارامتری کاکس و 4 مدل پارامتری وایبل، نمایی، لگ لجستیک و لگ نرمال شناسایی شدند. کلیه آنالیزها با نرم افزار Stata ( متد Back-ward: LR ) انجام شد. جهت مقایسه برازش مدل ها از ملاک آکاییکه ( Akaike’s Information Criterion ) و میزان تغییرات استاندارد شده پارامترها استفاده شد. نتایج: طبق نتایج این مطالعه، ابتلای همزمان یکی از اعضای خانواده به تب مالت، داشتن تماس مستقیم با دام، مشاغل خانه دار و دامدار، و جدید بودن بیماری از مهمترین عوامل موثر بر کاهش زمان مراجعه بیمار در جهت تشخیص بیماری می باشد. نتیجه گیری: با وجود تمایل پژوهشگران در استفاده از مدل کاکس در آنالیز بقاء، در این مطالعه، مدل پارامتری لگ نرمال به عنوان کارآترین مدل ( AIC: 1234.19 ) و مدل خطرات متناسب کاکس دارای کمترین برازش شناخته شد ( AIC: 2903.45 ). با این وجود، قطع به یقین نمی توان مدل های پارامتری را در آنالیز بقا به عنوان مدل برتر دانست. در نتیجه می توان گفت کارآیی مدل های مختلف، همسان نبوده و آنالیز مجموعه داده های مختلف نیاز به جستجوی مدل ها برای یافتن کارآترین مدل دارد.

کلیدواژه ها:

مدل های پارامتری بقاء ، مدل خطرات متناسب کاکس ، کاپلان مایر ، بروسلوزیس ، آنالیز بقاء