بررسی اپیدمیولوژیکی عوارض نامطلوب ایمنسازی در شهرستان فریدونشهر (96-1385)

زمینه و هدف: واکسیناسیون کودکان از موثرترین مداخلات بهداشتی انجام شده در جهان برای ارتقاء سلامت جامعه بوده و این موضوع مورد تایید سازمان بهداشت جهانی و یونیسف می باشد. واکسن ها نیز مانند تمام مواد بیولوژیک، دارای عوارض ناخواسته ای هستند که هر چند عموما خفیف اند ولی چنانچه بیش از حد انتظار رخ دهند می توانند موجب نگرانی عمومی شوند. نظر به تضمین کیفیت و سلامت ارایه خدمات ایمن سازی، این مطالعه به منظور شناخت نوع پیامد نامطلوب ایمن سازی و واکسن های دخیل در ایجاد عارضه در شهرستان فریدونشهر در یک دوره 40 ساله ( از ابتدای سال 1385 تا پایان سال 1396) انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی توصیفی، اطلاعات مربوط به 333 نفر که پس از تزریق واکسن دچار عارضه مرتبط با ایمن سازی شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات بیماران با روش سرشماری طی دوره 12 ساله در شهرستان فریدونشهر و با استفاده از گزارشات موجود در مرکز بهداشت شهرستان گردآوری و با استفاده از نرم افزار SPSS ورژن 19 تجزیه و تحلیل شد. نتایج: بیشترین عوارض مشاهده شده، به ترتیب تب بالا (32/1%)، تورم و سفتی محل تزریق (18/6%) و بیقراری کودک (15/3%) بودند. واکسن های دارای جزء سیاه سرفه نظیر واکسن ثلاث و پنتاوالانت (78%) و پس از آن واکسن ب.ث.ژ (13/2%) و ام.ام.آر (4/5%) باعث ایجاد بیشترین پیامد نامطلوب شده اند. در طبقه بندی پیامدها، بیشترین عوارض به ترتیب مربوط به واکنش واکسن (73/6%) و اشتباه در برنامه (16/5%) گزارش گردید. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد اکثر عوارض متعاقب ایمن سازی (73/6%) به دلیل ماهیت واکسن ایجاد می شوند. یعنی در صورتی که واکسن به طور صحیح تزریق گردد نیز این عوارض جزء لاینفک واکسن هستند و پرسنل بهداشتی در کاهش آن نقشی ندارند. هر چند اکثر عوارض ( 78 %) خفیف و گذرا بوده ولی در 73 مورد ( 22 %) عوارض شدیدی نظیر آبسه در محل تزریق، لنفادنیت، تشنج و فلج نیز در شهرستان حادث شده که میتواند موجب بی اعتمادی والدین به برنامه ایمن سازی گردد لیکن با اجرای نظام مراقبت پیامدهای نامطلوب ایمنسازی میتوان به تضمین کیفیت و حفظ اعتماد عمومی تداوم بخشید.

کلیدواژه ها:

واکسن ، نظام مراقبت پیامدهای نامطلوب ایمنسازی ، اپیدمیولوژی ، فریدونشهر