عوامل مولد و تثبیت کننده حاشیه نشینی

زمینه و هدف: رشد شهرنشینی همراه با افزایش مهاجرت های روستا-شهری در ایران، بستر مساعدی برای شکل گیری مناطق حاشیه ای پیرامون بافت شهری فراهم نموده است. وقتی حاشیه نشینان خود را در بهبود موقعیت اقتصادی-اجتماعی ناتوان ببینند، نوعی حس محرومیت در آنها بوجود میآید که قسمتی از آن ناشی از بیکاری و شرایط مخاطره آمیز تغذیه و سلامت است؛ که این امر بیانگر بی عدالتی در بهره مندی از خدمات است. باگسترش شهرها و تبدیل آنها به کلان شهرها لزوم کنترل حاشیه نشینی و جلوگیری از گسترش آن بیش از پیش احساس می شود. هدف از این مطالعه بررسی علل حاشیه نشینی و همچنین تاثیرات آن بر تداوم و تشدید وضعیت نامناسب شغلی و امنیت غذایی حاشیه نشینان می باشد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه مروری-تحلیلی بصورت نظاممند میباشد. مقالات با استفاده از کلید واژه های انگلیسی marginalization , job security , food security , unemployment و همچنین کلید واژه های فارسی حاشیه نشینی، امنیت شغلی، امنیت غذایی، بیکاری و مهاجرت های روستایی در پایگاه های، SID ، magiran ، pubmed و موتور جست و جوگر google scholar جست و جو شده و تعداد 107 مقاله یافت شد که 16 مقاله با اعمال متغیر های روز آمد بودن، دسترسی به مقاله اصیل، توجه به قلمرو مکانی و زمانی مرتبط بوده و مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج: بررسی ها نشان می دهد که افراد حاشیه نشین از دو مبدا شهر یا روستا به حاشیه رانده می شوند؛ در مورد عامل مهاجرت روستاییان به شهر می توان سه گروه عمده از دلایل را در نظر گرفت. گروه اول مسایل اقتصادی است، عواملی همچون عدم اشتغال و پایین بودن سطح درآمد. گروه دوم، بلایای طبیعی ( مانند خشکسالی یا سیل که موجب از دست دادن شغل برای کشاورزان یا دامداران می گردد.) و سومین گروه، عدم برخورداری از خدمات مناسب بهداشتی، رفاهی، آموزشی و تفریحی است.امنیت غذایی نخستین امر برای حفظ سلامت حاشیه نشینان و از شاخص ترین حقوق اجتماعی و فرهنگی افراد به شمار میرود. سلامت ، فقر و غذا بطور جدایی ناپذیری بهم پیوسته اند.

کلیدواژه ها:

حاشیه نشینی ، امنیت شغلی ، امنیت غذایی ، بیکاری ، security ، unemployment marginalization ، job security ، food