مطالعه ی قابلیت های دراماتیک آیین نمایشی- کارناوالی شاخسی(شاه حسین) تبریز

مقاله ی حاضر می کوشد بخشی از یافته های یک بررسی انجام شده را که با تکیه بر مطالعات میدانی و اسنادی نگارنده در شهر تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی صورت گرفته را از جنبه های ریخت نگاری آیینی، قابلیت های نمایشی، با رویکرد مردم شناسی آیینی، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. در تبریز بیش از ده آیین بومی نمایشی عاشورایی وجود دارد. آیین های کارناوالی یکی از اجتماعات مهم مردمی در کشور به حساب می آید که در تبریز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این آیین ها به صورت دسته جمعی از سالیان سال در بین مردان این شهر اجرا می شود و هر سال پرشور تر و خلاقانه تر از قبل در حال پیشرفت و حرکت به سوی تعالیست. پژوهش حاضر مبتنی بر زندگی نگارنده در بین مردم منطقه بوده و از بین آن تعداد آیین، به آیین نمایشی- کارناوالی عاشورایی شاخسی می پردازد. آیین شاخسی به عنوان مهمترین آیین عاشورایی در بین مردم شهر تبریز اجرا می شود. این آیین به واسطه ی اجرا در خیابان ها، دارای قابلیت های نمایشی در حوزه های نوشتار، تدارکات، عناصر، اجزا و اجراست. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که شاخسی یکی از یافته های این پژوهش در زمینه ی حوادث روز عاشورای مسلمانان بوده و بیانگر نوعی نوحه خوانی، عزاداری بومی، تعصب، دین داری، اسلام مداری و قریحه ی هنرمندانه ی مردم آذربایجان در اظهار ارادت به اهل بیت، خصوصا در رثای امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل می باشد.

کلیدواژه ها:

شاخسی ، شاه حسین گویی ، تبریز ، عاشورا ، تعزیه