ویژگی نمادین حروف لا و الف در کتیبه نگاری ایران با تاکید بر کتیبه سردر مدرسه خان شیراز

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: اولین سمپوزیوم ملی روز جهانی گرافیک
  • کد COI اختصاصی: GRAPHIC01_048
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 676
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صبورا میانجی

دانشجوی کارشناسی ارشد گرافیک، موسسه آموزش عالی ناصر خسرو، ساوه، ایران

منصور مهرنگار

استادیار و عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی ناصر خسرو، ساوه، ایران

فاطمه حق شناس

دانشجوی کارشناسی ارشد گرافیک، موسسه آموزش عالی ناصر خسرو، ساوه، ایران

نگار شمس

کارشناسی ارشد گرافیک و مدرس موسسه آموزش عالی ناصر خسرو، ساوه، ایران

چکیده

کتیبه نگاری ایرانی- اسلامی دارای ابعاد نمادین گوناگونی هستند، چرا که حامل کلام وحی می باشند و از این روی به رسم سنت دیرینه بهترین خطاطان و کاشیکاران مبادرت به نگاشتن و نگاریدن آن می ورزیدند. سردر ورودی مدرسه خان یکی از شاهکارهای هنر و معماری و کاشیکاری می باشد. شیوه رنگ بندی، چیدمان حروف و تکرار و تکثر حرف لا با شیوه ای مبدعانه، نشان از ذوق و توانمندی هنرمند کتیبه نگار این مجموعه ارزشمند می باشد. در کنار آن توجه به چیدمان حرف الف و هم نشینی با حرف لا حسن ترکیب و حسن همجواری را به معنای اخص کلمه متجلی می نماید. این پژوهش با هدف بررسی واکاوی ویژگی های بصری- نمادین حروف لا و الف بر کتیبه سردر مدرسه خان شیراز با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی- تاریخی و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی در پی پاسخگویی به پرسش های ذیل انجام پذیرفته است:الف) کارکرد (بیان مفهومی و نمادین) حروف الف و لا در کتیبه نگاری ایران چیست ب) منظر ریخت شناسانه حروف الف و لا در کاربرد کتیبه های مدرسه خان در شیراز چیست نتایج پژوهش نشان می دهد که در کتیبه نگاری ایرانی- اسلامی برخی از حروف مانند: الف نماد قامت دوست و بیانگر ذات احدیت می باشد. و لا اشاره به حرف اول آیه متبرکه لا اله الا الله دارد، از این روی با ایجاز و انتزاعات، هنرمند لا را به عنوان کل حروف در نظر گرفته است. شیوه های مبدعانه در خلق کتیبه های متفاوت نشانگر آن است که هنرمند مسلمان در ترکیب، چیدمان و همنشینی حروف به عنوان یک ساختار حرکتی- بصری- نمادین به این دو حرف تاکید بیشتری داشته است.

کلیدواژه ها

نماد، حرف لا، حرف الف، کتیبه نگاری، مدرسه خان، شیراز

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.