ارزیابی ریسک سلامت و منشا عناصر بالقوه سمناک در خاک مکان های دفن زباله های غیرمهندسی استان کرمانشاه

در این پژوهش غلظت عناصر آرسنیک، کادمیم، کروم، نیکل، سرب، روی و مس در 30 نمونه خاک سطحی 8 مکان دفن زباله در استان کرمانشاه تعیین شد. ارزیابی ریسک سلامت برای مشخص شدن عوارض سرطانزایی و غیرسرطانزایی در بزرگسالان و کودکان استفاده شد. علاوه بر این مسیرهای در معرض قرار گیری آلاینده های مهم (جذب پوستی، تنفس و مصرف) در خاک مکانهای دفن زباله بررسی شد. ترتیب میانگین غلظت عناصر انتخابی نمونه های خاک به صورت روی < نیکل <سرب < کروم <مس < آرسنیک <کادمیم است. مقایسه میانگین غلظت عناصر انتخابی در نمونه های خاک با مقدار میانگین خاک جهانی نشان میدهد که عناصر روی، سرب و نیکل در خاک محدوده بررسی شده غلظت بیش تر دارند. نتایج عامل آلودگی((CF نشان داد که عناصر کادمیم، مس، روی و سرب آلودگی بسیار زیاد دارند. ارزیابی نتایج عامل غنیشدگی (EF) مشابه با عامل آلودگی برای عناصر کادمیم، کروم، سرب، مس و روی نشاندهنده غنیشدگی بیشتراین عناصر تحت تاثیر منشاهای انسانزاد است. مقادیر ضریب خطر در بزرگسالان برای عنصر کروم بیشتر از یک و برای عناصر کادمیم، سرب، مس، آرسنیک، نیکل و روی کمتر از یک در نمونه های خاک محل های دفن زباله های پاوه، جوانرود، اسلام آباد غرب، روانسر و کرمانشاه بهدست آمد. نتایج ضریب خطر بر مبنای جذب پوستی و مصرف درکودکان بهترتیب برای عناصر آرسنیک و سرب در محل دفن زباله های پاوه، جوانرود، روانسر، کرمانشاه، سنقر و در محل دفن زباله های قصر شیرین و اسلام آباد غرب بیش تر از یک به دست آمد که نشاندهنده پتانسیل ریسک در این مناطق است.

کلیدواژه ها:

خاک ، ریسک سلامت ، منشا ، مکان دفن زباله ، کرمانشاه ، ایران