تاملی برنحوه تحلیل نهادی درمالیات ستانی

اضافه کردن شاخصهای نهادی در مدلهای کوشش مالیاتی ضمن بهبود توضیح دهندگی این مدلهای برخی از مشکلات روشی مدلهای سنتی و مدلهای تلفیقی را روشن می کند. برای رفع برخی از این مشکلات، با استفاده اقر منطق اقدام جمعی، الگویی برای تحلیل قدرت مالیات استانی دولت ارایه شده است در این الگو نهادها از مسیر تسهیل کنش جمعی مودیان مالیاتی، سه حوزه قانون گذاری مالیاتی، سازمان اجرای مالیات و ضمانت اجرای مالیات را تحت تاثیر قرار میدهند از این رو این فرضیه مطرح می شود که در شرایطی که نهادها کنش جمعی مودیان مالیاتی را تسهیل نکنند، توانایی دولت برای وصول مالیاتهای مستقیم محدود خواهد بود. این فرضیه با شواهد تاریخی مطالعات جامعه شناسی مالی سازگاری دارد. مرور شواهد تاریخی مالیات ستانی ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی نیز حاکی از مفید بودن این فرضیه برای تبیین ناتوانی دولت در وصول مالیات است. در دوره مذکور علی رغم تغییرات مکرر درمدیریت وقوانین مالیاتی دولتها قادر به وصول مالیاتهای مستقیم نبوده اند این مسیله برای سالهایی که نقش درامدهای نفتی دربودجه دولت کمرنگ تر بوده نیز مشاهده میشود

کلیدواژه ها:

مالیات ستانی ، کوشش مالیاتی ، فرارمالیاتی ، کنش جمعی وتاریخ مالیه ایران