بررسی اقلیمی ساختمان های چهار فصل سنتی (با رویکرد معماری پایدار)

انرژی فسیلی وبه عبارتی انرژی حاصله از مواد نفتی دارای سه عیب اساسی است که عبارتند از:الف: پایان پذیر بودن منابع آن، ب: پرهزینه بودن آن به خصوص هنگامی که نادرست مصرف شود.ج: آلوده کنندگی محیط زیست. در کشورهای پیشرفته از دهه ی 1970 به بعد، بحران انرژی مطرح بوده است. در ایران نیز کارشناسان اقتصادی اعلم نموده اند، که فقط برای مصرف آب گرم یک خانوار 4 یا 5 نفره، به ارزش 3 الی 4 بشکه نفت خام در سال سوخت نفتی مصرف می گردد. ازطرفی دیگر، این که انرژی خورشیدی و باد دو انرژی پاک و تقریبا رایگان می باشند و هر دوی آنها در سیستم بناهای سنتی جهان و به ویژه ایران، به طور آگاهانه به کار گرفته می شدند بر کسی پوشیده نیست. با عنایت به مطالب یاد شده، حال که دنیای پیشرفته ی امروزی، قصد آن دارد که از انرژی فسیلی فاصله گرفته و به تدریج به سمت انرژی های پاک یاد شده روی آورد و آنها را جایگزین سوخت های فعلی نماید، چرا ما از قافله عقب مانده و بر سر سوزاندن مواد نفتی پافشاری نماییم. بدون شک معماری سنتی ایران از نظر عملکرد فیزیکی جوابگوی نیازهای امروز نیست، اما از نظر مبانی و مفاهیم بکارگیری انرژی خورشیدی و باد، راهکارهای متعددی را پیش روی ما قرار می دهد که شایسته است به منظور چگونگی تلفیق این راهکارها در طرح های امروزی، رموز تطابق محیطی بناهای سنتی را که صاحبان خود را کفایت می نموده اند، بیشتر بشناسیم. به این منظور، در این نوشتار پیرامون ساختمان های چهار فصل در هریک از اقلیم های رایج ایران مطالبی ارایه می گردد و در نهایت این بناها به طور اجمالی مورد مقایسه قرار می گیرد. با توجه به این که بخش عمده ای از اطلاعات درج شده پیرامون اقلیم معتدل و مرطوب ، نتیجه ی مطالعات میدانی نگارنده بوده و در منایع و متون رایج ازدیدگاه حیاط مرکزی نیامده و یا کمتر به آن پرداخته شد، امید است که مفید واقع گردد.

کلیدواژه ها:

ساختمان های چهارفصل ، معماری پایدار ، حیاط های مرکزی ، درونگرایی وبرونگرایی ، نفار