مقایسه تطبیقی - تحلیلی ابزارهای اقتصادی برای حفاظت از محیط زیست و پیشنهاداتی برای عملیاتی کردن آنها در برنامه های توسعه کشور

نگاهی گذرا به وضعیت محیط زیست جهان بیانگر این واقعیت است که در چند دهه اخیر در نتیجه فعالیت های بشر ، کره زمین متحمل صدمات جبران ناپذیری شده است. بی توجهی به ظرفیت های قابل تحمل محیط زیست ، بهره برداری نامناسب از منابع طبیعی ، آزمندی انسان برای بهره کشی از محیط زیست و بالاخره بی توجهی به منطق علم اقتصاد در سیاست گذاری های بهره برداری از منابع طبیعی و محیط زیستی شرایطی را پدید آورده است که همه جوامع به نوعی معضلات زیست محیطی دست به گریبان هستند. با بسط و گسترش معضلات محیط زیستی ناشی از فعالیت های بشر مشخص شده است که فعالیت های اقتصادی بشر بدون توجه به محدودیت های محیط زیست نمی تواند ادامه پیدا کند . به همین دلیل استفاده از سازوکارهای بازار و ابزار های اقتصادی و همچنین قوانین و مقررات برای استفاده عقلا یی از مواهب محیط زیست در کانون توجه بسیاری از دولت های جهان قرار گرفته است. بر این اساس در این مقاله ابتدا پیشینه و ضرورت ارزشگذاری و استفاده از سازوکارهای اقتصادی و قانونی برای حفاظت از محیط زیست مطرح شد. در مرحله بعد ضمن معرفی مهمترین ابزارهای سیاست گذاری محیط زیست ( ابزار های قانونی و اقتصادی )، نقاط قوت و ضعف آنها مورد بررسی قرار گرفت. در انتها و پس از جمعبندی پیشنهاداتی برای استفاده از این سازوکارها در برنامه های توسعه کشور ارایه شده است.

کلیدواژه ها:

اقتصاد محیط زیست ، ابزارهای اقتصادی ، اثرات جانبی