مینرال شیمی و نحوه تشکیل کانی مگنتیت در سنگ های آذرین شمال شرق مشکین شهر، شمال غرب ایران

منطقه مورد مطالعه در شمال غرب ایران و شمال شرق مشکین شهر در استان اردبیل واقع شده است. اینناحیه در زون البرز غربی و آذربایجان و زون ماگمایی ترشیاری قرار گرفته است. بخش عمده ای از اینناحیه را سنگ های آذرین به سن ایوسن تشکیل داده است، که شامل آندزیت بازالت، بازالت، تفریت و گاهیآنالسیمیت می باشد. حضور کانی های مگنتیت و تیتانو مگنتیت در سنگهای بازالتی و تفریتی این منطقهدر مقاطع میکروسکوپی و صیقلی قابل شناسایی میباشد. مقادیر #Fe در مگنتیت های مربوط به سنگ های بازالتی و تفریتی موردمطالعه بین 0.99-0.87 تغییر می کند. همبستگی مثبت بین #Fe و عناصر Ti, Fe(2+) Si, Mn وجود دارد؛ و همبستگی منفی با عناثر Al, Mg, Ni, Cr وجود دارد. همبستگی مثبت #Fe نسبت به Mn می تواند نشان دهنده جانشینی (Mn(2+ بجای (2+)Fe در شبکه کانی مگنتیت باشد چون هر دو انرژی پیوندی مشابه داشته و شعاع یونی تقریبا مشابه دارند. از طرف دیگر همبستگی منفی #Fe با A1 می تواند نتیجه تمرکز A1 در کانی های پلاژیوکلاز و آلکالی فلدسپار باشد. همچنین همبستگی کم منفی نسبت به Ca نشان دهنده تمرکز آن در پلاژیوکلاز میباشد. همبستگی منفی با عنصر Cr می تواند به علت الکترونگاتیویته کمتر Cr نسبت به (+)Fe باشد که باعث انرژی پیوندی و پایداری بیشتر Cr می شود. نتایج آنالیز نقطه ای موجود همرشدی مگنتیت با الواسپینل، ایلمنیت و روتیل را نشان میدهد. افزایش فوگاسیته اکسیژن باعث تغییر ترکیب از تیتانومگنتیت ها به سمت مگنتیت شده است. عدم وجود آثار دگرسانی وآلتراسیون در سنگ ها و کانی های مورد بررسی و شکلدار و نیمه شکل دار بودن مگنتیت ها می تواند نشان دهنده منشاء اولیه یا ماگمایی این کانی ها باشد.

کلیدواژه ها:

مینرال شیمی ، مگنتیت ، مشکین شهر ، شمال غرب ایران