مدیریت ریسک قراردادهای مشارکت عمومی- خصوصی در پروژه های زیرساختی ایران

در دو دهه اخیر تمایل به اجرای پروژه های زیرساختی با مشارکت بخش خصوصی در ایران رشد فزاینده ای داشته است. با این وجود، در بسیاری از پروژه های مشارکت عمومی و خصوصی (PPP)، شکایات متعددی از روند انجام پروژه از سوی هر دو طرف قرارداد مطرح شده است. طرفین این نوع قراردادها مدعی هستند که موافقت نامه همسان مشارکت عمومی خصوصی (PPP) کنونی فعلی قادر به مدیریت مطلوب ریسک های پروژه نیست. برای رسیدگی به این مسیله، هدف اصلی این تحقیق، بهبود پاسخ های دیده شده به مهمترین ریسک ها در موافقت نامه همسان PPP کشور است. برای تحقق این هدف، ابتدا با مطالعه تحقیقات بین المللی مختلف، یک لیست جامع از 66 ریسک بالقوه در پروژه های PPP تهیه گردید. سپس، جهت شناسایی ریسک های متداول در پروژه های PPP داخل کشور، لیست تهیه شده در مرحله قبل با مشورت با یک گروه از افراد صاحب نظر در این حوزه، به 35 ریسکی که با توجه به شرایط ایران احتمال وقوع بیشتری دارند، منتج گردید. در گام بعد، ریسک های شناسایی شده برای پروژه های PPP ایران با انجام یک نظرسنجی مبتنی بر پرسشنامه که میان 27 کارشناس پروژه PPP توزیع گردید، اولویت بندی شدند. در نهایت، پاسخ های موافقت نامه همسان به 5 ریسک با اولویت بالا ارزیابی و تنها پاسخ داده شده به 1 ریسک قابل قبول شناخته شد و برای 4 ریسک مهم دیگر پاسخ های اصلاحی جهت بهبود موافقت نامه همسان پیشنهاد گردید. با اعمال این اصلاحات و پاسخ های ارایه شده، انتظار می رود بخش عمده ای از مسایل مربوط به قرارداد فعلی مرتفع گشته و پروژه های PPP کشور به طور موثرتر اجرا گردند.

کلیدواژه ها:

مشارکت عمومی-خصوصی ( PPP ) ، قرارداد همسان ، اولویت بندی ریسک ، پاسخگویی به ریسک