ارزیابی دو نمونه از بافت شهری متفاوت (جدید و قدیم) با تاکید بر پیکره بندی فضایی و نظام سلسله مراتبی فضاهای عمومی با استفاده از Space Syntax (اصفهان محله حکیم و سپاهانشهر )

امروزه رشد روزافزون شهرنشینی و شهر گرایی، افزایش بیرویه جمعیت و توسعه شهری مشکلات زیادی را برای شهرنشینان به همراه داشته است و مراکز شهری که دارای بالاترین تعاملات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی بودند. به مرور زمان با گسترش بیرویه شهرها و رشد روزافزون استفاده از اتومبیل، معضلات ترافیکی در مراکز شهری قدیمی پدیدار شد. مطالعات نشان می دهد آنچه موجب پدید آمدن مشکلات در بافت و محله های شهر شده، نادیده گرفتن و عدم نگاه ساختاری به روابط فضایی به عنوان جزء در ارتباط با کل سیستم شهری است .بنابراین ضرورت شناخت و بررسی ارزشهای ساختار فضایی بافتهای قدیم و جدید از ملزومات تحقیق حاضر است. در شهر بافت هایی هستند که نسبت به سایر بافتهای شهری به لحاظ، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی ناکارآمدتر هستند؛ که یکی از عوامل موثر بر بروز این پدیده را می توان ناکارآمدی شبکه ارتباطی دانست. بافت های شهری از منظر شبکه ارتباطی همواره با دو مشکل اصلی روبرو هستند؛ که اولی مربوط به ناکافی بودن شاخص کالبدی شبکه معابر در شناسایی معیار نفوذپذیری است؛ و دومی مربوط به انزوای کالبدی ناشی از ضعف دسترسی است. مقایسه بافت قدیم و جدید در ایران با چارچوبهایی میتواند مبنای علمی و قابل قبولی برای آسیبشناسی محلات جدید و شناسایی راهکارهای ساماندهی آنها در ارتباط با شهر باشد.هدف این مقاله ارزیابی دو نمونه بافت متفاوت (بافت قدیم و جدید) هست و شناسایی ساختار فضایی مناسب با توجه به ویژگی هایی در بافت قدیمی و تاریخی و مقایسه آن با بافت جدید و اتصال آن با پیکره شهر مدنظر است. بر این اساس در این مقاله پاسخ به سوال زیر دنبال میشود: ساختار فضایی و الگوی حرکت در بافت قدیم و جدید چگونه است روش تحقیق در این مقاله ارزیابی بوده است و استراتژی تحقیق نمونه موردی و از نوع کاربردى است و روش جمعآوری اطلاعات اسنادى ، میدانی و مشاهده است.. امروزه روش های تجزیه و تحلیل فضایی توسعه یافته است و برای درک بهتر طرح های استفادهشده است.روش های Depth map جدید قبل از اجرا و تطبیق با دنیای واقعی از روش تحلیل چیدمان فضا با نرمافزار پیکربندی فضایی، فضاهای شهری با استفاده از گراف ارتباطی نمایش داده و الگوهای را Space syntax جدید چیدمان فضا شناسایی می کند که می تواند برای ساختارهای شهری و الگوهای حرکت مورد استفاده قرار گیرد. این پژوهش با ارزیابی شاخص های ساختار فضایی شبکه ارتباطی در دو نوع بافت متفاوت (قدیمی و جدید) در شهر اصفهان انجام گرفته است که بافت قدیمی و تاریخی حکیم در مرکز شهر اصفهان در منطقه سه بوده و بافت جدید سپاهانشهر در منطقه پنج اصفهان می باشد. نتایج این پژوهش نشان میدهد با بهکارگیری شاخصهای موردنظر در نتایج تحلیل چیدمان فضا بافت قدیم و جدید شهر باوجود مجاورت باهم پیوندترین و در دسترسترین معابر شهری، نتوانستهاند درگذر زمان بهخوبی با ساختار جدید شهر ارتباط برقرار کنند به عبارتی، اتصال معابر درونی محلات و دسترسی به درون بافت با کل شهر کم و توجه به طراحی مرکز محله با این روش مطلوب است و بافت جدید را باید آسیب شناسی و جهت ساماندهی آن در ارتباط با شهر و ایجاد حس هویت ایجاد کرد.

کلیدواژه ها:

ساختار فضای شهری ، بافت قدیم و جدید ، شهر اصفهان ، روش چیدمان فضا