بررسی تطبیقی حقوق کودک در قرآن و کنوانسیون حقوق کودک

حقوق کودک از مهم ترین بحث ها در حوزه حقوق خانواده می باشد. در همین زمینه، مکاتب گوناگون حقوقی، دیدگاه های متفاوتی ارایه داده اند. این نوشتار به مقایسه دیدگاه های دو نظام حقوقی مطرح و مهم می پردازد؛ یعنی نظام حقوقی قرآن که جامع ترین منبع هدایت بشر است و حقوق کودک" href="https://civilica.com/search/paper/k-%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%20%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%20%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9/">کنوانسیون حقوق کودک که شالوده آخرین تلاش های انسان قرن بیست و یکم در عرصه بین الملل می باشد.امروزه مباحث حوزه خانواده و زیر شاخه های آن از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. اگر چه بحث در این حوزه از دیرباز وجود داشته است، با توجه به تحولات عصری و چالش های فراروی انسان قرن بیست و یکم (بهشتی، تربیت کودک در جهان امروز، 166) این حوزه نیز مورد توجه و کنکاش بیشتری قرار گرفته است و اهمیت بیش از پیش آن، از تلاش های تیوری و عملی برای یافتن راه حل ها و پاسخ به مشکلات فرارو نمودار گشته است.از جمله مباحث حوزه خانواده، حقوق و وظایف هریک از اعضای خانواده می باشد و به دلیل اینکه کودک ضعیف ترین و شاید مهم ترین عضو خانواده است، حقوق او از مهم ترین حقوق انسانی است؛ زیرا اگر کودکان از مراقبت و حقوق ویژه ای برخوردار نباشند، نمی توانند در سایه این حقوق از صحت و سلامتی روحی و جسمی برخوردار شده، حضوری مفید و کارساز در اجتماع داشته باشند. لذا مباحث حقوق کودک از مسایل ریشه ای و مهم است که در میان انبوه دیگر مسایل علوم انسانی اهمیت به سزایی برخوردار است.قرآن جامع ترین منبع هدایتی بشریت نیز درباره حقوق کودک حرف های بسیاری دارد (بهشتی، اسلام و حقوق کودک، 42) و نظام حقوقی منحصر به فردی را تعریف می کند. در دیگر مکتب ها و اندیشه ها نیز توجه به مسایل کودک، خصوصا حقوق او، وجود دارد، اما این سوال مطرح است که در میان غوغای اندیشه ها و مکتب ها کدام نظام حقوقی، جامع تر و برتر است و کدام یک علاوه بر تیوری پردازی های عالی به ارایه راهکار و روش و آسیب شناسی در حوزه عمل دست زده است و به طور کلی، در جامعه کنونی باید به کدام مکتب عمل کرد و نظام حقوقی آن را پذیرفت.امروزه مجامع قضایی قبل از اینکه تکلیف به رسیدگی در جرایم کودکان و نوجوانان کجرو اجتماعی و بزهکار داشته باشند، بیش از همه به شخصیت یک کودک و نقش تربیتی آنان توجه دارند (سعیدنیا، مجموعه قوانین اطفال و نوجوانان، 88). نگاه تحول گرایانه قوانین و مقررات در جوامع بین المللی و تفسیر موسع آن به نفع احقاق حقوق کودک این نوید را می دهد که هدف، همسو شدن افکار جهانی برای جلوگیری از آسیب ها و لطماتی است که کودکان را از رسیدن به حقوق واقعی و قانونی آنان باز می دارد.در جهان معاصر، احترام به حقوق کودک، اندیشه ای اساسی در تربیت آنان و حمایت و مساعدت همه جانبه در رشد فکری و سلامت روحی و روانی آنان به شمار می رود (بهشتی، تربیت کودک در جهان امروز، 6). بررسی وضعیت نوجوانان یا جوانان بزهکار نشان داده که در اکثر موارد، حقوق آنان در ایام کودکی تضییع شده یا بنا بر شرایطی یکی از شکنجه های روحی و روانی را مشاهده کرده اند (رشیدپور، تربیت کودک از دیدگاه اسلام، 105). در عصر حاضر، امور تربیت و اصلاح از سوی مراجع قضایی و سایر نهادهای حمایتی و با عنوان یک حق برای کودکان مورد نظر و اهمیت است. در این نوشتار بعد از بررسی و تطبیق دو منبع حقوقی در زمینه حقوق کودک، روشن شد که حقوق کودک" href="https://civilica.com/search/paper/k-%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%20%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%20%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9/">کنوانسیون حقوق کودک در دو امر نسبت به قرآن نقص و کاستی دارد. اول در کمیت حقوقی از این حیث که نسبت به قرآن، حقوق کمتری را برای کودک مطرح کرده است، مخصوصا در قسمت حقوق معنوی که اهمیت بیشتری نسبت به حقوق مادی دارد. دوم در کیفیت حقوق؛ بدین معنا که سطح ارزشی، روشی و محتوایی آن دچار لغزش های فراوان است.

کلیدواژه ها:

قرآن ، کنوانسیون حقوق کودک ، کودک ، حقوق