بررسی اثرات ارتقاء راندمانهای آبیاری و حذف برخی محصولات پرمصرف از الگوی کشت حوضه آبریز کارون  بر میزان بهره وری آب 

از جمله راهکارهای متعدد برای افزایش بهره‌وری منابع آب، اصلاح الگوهای کشت و تلاش برای افزایش راندمانهای آبیاری است. بطوریکه با اصلاح الگوهای کشت مرسوم در هر منطقه و جایگزینی الگوهای کشت مناسب با شرایط منطقه، می‌توان میزان بهره‌وری از منابع آب را افزایش داد. حوضه آبریز کارون از جمله حوضه‌های آبریز کشور است که اثرات کمبود آب و تنش‌های ناشی از این کمبود در آن نمایان شده است، لذا می‌بایست برای مقابله با کمبود آب و تنشهای ناشی از آن راهکارهای مختلف، بررسی و اجرا شود. در این تحقیق تاثیر راندمان و الگوهای کشت در سناریوهای مختلف بر میزان برخی شاخصهای اصلی بهره‌وری آب در حوضه آبریز کارون در استان خوزستان بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که با راندمانهای موجود در این حوضه میزان عملکرد به ازای واحد حجم آب برابر 7/0 کیلوگرم در متر مکعب آب می‌باشد، که این مقدار در صورت ارتقاء راندمانهای آبیاری به میزان راندمانهای پیشنهادی توسط مشاورین برای طراحی شبکه‌های آبیاری و با حذف محصولات پرمصرف از الگوی کشت تا 3/1 کیلوگرم در متر مکعب آب قابل افزایش خواهد بود. همچنین مقدار سود ناخالص به ازای واحد حجم آب از 711 ریال در شرایط فعلی تا 1247 ریال در متر مکعب و میزان سود خالص به ازای واحد حجم آب از 329 ریال در شرایط فعلی تا 632 ریال در متر مکعب، در شرایط تحقق راندمانهای پیشنهادی توسط مشاورین و حذف محصولات پرمصرف از الگوی کشت، قابل افزایش است. بر اساس نتایج به دست آمده به خوبی می‌توان دریافت که برای ارتقاء بهره‌وری و استفاده بهینه از منابع آب، باید در خصوص ارتقاء راندمان آبیاری و استفاده از محصولات متناسب در الگوی کشت منطقه و جایگزینی محصولات متناسب با شرایط حوضه آبریز و البته در نظر گرفتن کلیه ملاحظات اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی گام برداشت، تا امکان حصول به اهداف توسعه کشاورزی پایدار، تامین نیازهای غذایی و حفظ محیط زیست ممکن گردد.

کلیدواژه ها:

بهره‌وری آب ، الگوی کشت ، راندمان آبیاری