منظر سبز کهن شهر ایرانی؛ آموزه هایی برای احیای فضای سبزمطالعه موردی:ربع رشیدی و تبریز

چهره معاصر برخی شهرهای ایرانی کمبود بعضاو نبود سبزینگی را هشدار میدهند؛ در این میان کلانشهرهایی نیز وجود دارند که در جدال توسعه شهری و کاهش زمین قابل ساخت، فضاهای سبز شهری را مورد هدف قرار داده و موجب کاهش سرانه فضای سبز در مدت زمانی کوتاه و به طبع آن افزایش معضلات زیست محیطی میشوند.برای مثال در شهر تبریز کاهش بیش از 46درصدی سرانه فضای سبز در مدت کمتر از 16سال ،اعلام شده است.با توجه به ضرورت پژوهشی این موضوع و نیاز فوری این شهر به احیای فضای سبز و ارتقا کیفیت زیست محیطی آن، این مقاله در صدد بوده تا با بازاندیشی در آرا و نظرات شهرسازانه خواجه رشیدالدین فضلاالله همدانی 718-645) ه.ق.) در مقام بانی ربع رشیدی (که در قرن هشتم هجری قمری نمونه ای بینظیر از مجموعه ای آرمانی در شرق تبریز بوده و امروز جز در نسخ خطی و کتب قدیمی و آثار باستان شناسانه، اثری از آن موجود نمی باشد) به راهکاری بومی و ارزشمند در ارتقای کمی و کیفی فضای سبز شهر تبریز دست یابد.این جستار در اصل به روش کتابخانهای به تحلیل و بررسی نوشته های تاریخی در رابطه با نقش و جایگاه باغات و فضای سبز شهرستان رشیدی از جنبه های سیاسی اقتصادی تا پایه ریزی فعالیتهای عمرانی، تعیین مرز و سرحدات مجتمع زیستی نوبنیاد و جاذبه بصری و نقش دعوت کنندگی و همچنین مقایسه تطبیقی آن با وضع کنونی تبریز پرداخته و نیز با یاری جستن از روش میدانی در منطقه شرقی شهر تبریز به عنوان بستر شکلگیری شهرستان رشیدی یا ربع رشیدی، قصد داشته است الگوی بازگشت به خانه را که مبحثی ریشه ای در امر مرمت شهری است، پیش برد.در پایان راهکارهای پیشنهادی با در نظر داشتن یک الگوی بومی برای احیا و احداث بسترهای سبز شهری بر روی عکس هوایی اخیر تبریز مکانیابی شده تا بدین روی ایدهای کاربردی بر مبانی نظری مطرح شده، ارایه داده باشد.