تعیین الگوی مکانی بهینه اقدامات حفاظت آب و خاک از استفاده از AHP و GIS (مطالعه موردی حوزه آبخیز دریاچه زریوار)

در مطالعات جامع مدیریت منابع آب و حوضه های آبخیز، شناخت مولفه ها و عدم قطعیت های آنها، مشخص و روشن نمودن ارتباطات بین مولفه ها و اثرات مستقیم و غیرمستقیم بین مولفه ها میباشد. روش های تصمیم گیری چند معیاره برای ارزیابی و مکانیابی روش های حفاظت آب و خاک و همچنین تغییر کاربری های دارای مشکل به کاربرد مناسب، بسیار مفید می باشد. بدین منظور در این تحقیق با هدف مکانیابی عملیات حفاظت آب و خاک جهت ارایه الگوی مدیریتی و اولویت بندی عوامل موثر بر مدیریت حوضه آبخیز زریوار مریوان از تلفیق GIS و AHP استفاده شد. بر اساس تکنیک (AHP) در حوزه آبخیز مورد مطالعه برای حل مشکل یا مشکلات موجود عملیات بیومکانیکی و بیولوژیکی انتخاب گردید. برای انتخاب بهترین طرح سه معیار شامل فیزیکی، بیولوژیکی، اقتصادی-اجتماعی در نظر گرفته شد. سپس بر اساس نظرات اساتید دانشگاهی و کارشناسان اقدام به ارزیابی گزینه ها از طریق ماتریس مقایسه زوجی با استفاده از نرم افزار Expert choice گردید. نتایج نشان داد که با توجه به مقادیر بدست آمده از مقایسات زوجی، وزن نهایی عملیات بیولوژیکی به میزان 0/428 در مقایسه با عملیات بیومکانیکی با وزن نهایی 0/290 بیشترین مقدار را دارد که بر اساس آن عملیات بیولوژیکی از اولویت بیشتری برخوردار میباشد و اجرای آن به نفع حوضه زریوار می باشد و عملیات بیومکانیکی در اولویت دوم قرار دارد.

کلیدواژه ها:

تکنیک AHP ، عملیات مکانیکی ، ماتریس مقایسه زوجی ، وزن نسبی