معماری و حافظ (رد پای معماری در اشعار حافظ)

شعر یکی از ذخایر غنی فرهنگ ایرانیان به شمار می آید و منشا هویت و بقای ملت است. توجه به هنرهای هفت گانه از جمله ادبیات در برآورده کردن نیازهای روحی انسان امری اجتناب ناپذیر است. یکی از عوامل مشترک میان شعر و معماری شفافیت است و معماری که شاعر فضای شایسته زندگی است با تلاش های خلاقانه، الهام بخشی و انگیزه بخشی را می جوید که با مواد و مصالح و ساخت و تلفیق فضاها حس سیالیت و سبکی را به فضا ببخشد. زمانی که شعر به بالاترین درجه برتری می رسد و معماری به ساختمانی مبتنی بر اصول، ابزار چنین شعری بدل می شود آوای هر یک در دیگری طنین انداز شده و زیبایی هر یک دو چندان می شود که همان وصال به هنر است.تاثیر شعر بیشتر در آثار اصیل مانند تاج محل در پاسارگاد یا تالار آپادانا که از اندیشه ایرانی اثر پذیرفته اند نمایان است. مسجد شیخ لطف الله و گنبد سلطانیه نیز تاثیر گرفته از عناصر شعری فارسی هستند. این اثر گذاری در دیگر گونه های معماری هم مشهود است گفته یکی از علل جاودانه بودن شعر و حافظ قابلیت تفسیر و تاویل آن در زمان ها و مکان های گوناگون است. شعر حافظ به دلیل گوهر شعری اش واجد ارزش های چندگانه است و هر بار کشف تازه ای را موجب می شود. معماری مسجد شیخ لطف الله را می توان همانند شعر حافظ واجد کهن می بارید دانست که از سده های در ده استان اصفهان نیز انتقال یافته و شالوده طرح بوش بر آن استوار شد. با توجه به نفوذ و مرزهای نامشخص علوم با یکدیگر بر آن شدم تا از کیفیت های شعر و عرفان حافظ جهت غنای معماری خردی که ریشه در فرهنگ دارد مدد جویم. مقاله حاضر موکد آن است که معماری مسیله ای فراتر از طراحی فضا برای رعایت برخی عملکرد هاست سپس این فراتر بودن را در اشعار حافظ و در ارتباط با آن می کاود.

کلیدواژه ها:

حافظ ، هنر ، معماری ، آب ، باد ، نور