بررسی خسارات مادی و معنوی ازدواج ناشی از تدلیس زوجین در حقوق خصوصی

تدلیس یکی از مشکلاتی که در ازدواج جوانان بسیار دیده می شود و به واسطه آن کانون خانوادگی در همان سال های ازدواج از هم پاشیده می شود ، عدم صداقت یکی از زوجین بوده که حجمی از پرونده های دادگاه ها را به خود اختصاص داده استعبارت از عملیاتی است که زن یا مرد یا شخص ثالثی انجام داده و موجب فریب در امر ازدواج شود که طبق قانون جرم محسوب شده و فریب دهنده به مجازات خواهد رسیدفریب در ازدواج غالبا دروغ بیان داشتن موارد متعددی از واقعیات زندگی مانند تحصیلات عالیه، شغل مناسب و ازدواج در گذشته می باشد. این فریب که به قصد ایجاد میل به ازدواج در طرف مقابل صورت می گیرد، ممکن است به سه صورت باشد : کتمان عیوب با وجود علم به آن؛ نمایاندن امری بر خلاف واقع؛ و یا به صورت عقد به وصف یا شرط کمال با علم به فقدان آن مانند: شرط به داشتن تحصیلات عالیه، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و غیره . در حقیقت عدم صداقت موجب تدلیس در امر ازدواج شده که یکی از موجبات فسخ نکاح است. ازاین رو است که در شرع مقدس اسلام، فریب در ازدواج که با عنوان تدلیس در نکاح شناخته شده است، با حکم به تحریم مواجه شده است. در اینجاست که قانون مسیولیت مدنی مطرح می گرددو ضرورت و اهمیت توجه به قواعد این قانون آشکار میگردد.همانطور که می دانیم هدف مسیولیت مدنی جبران خسارتها و مافاتی است که انسانها به عمد یا سهوا بر یکدیگر روا میدارند نهایتا به این نتیجه رسیدیم که فسخ نکاح،تنها ضمانت اجرای مقابله با تدلیس در نکاح نمی باشد و طرف زیاندیده می تواند با استناد به قواعد عمومی مسیولیت مدنی،مطالبه خسارات خود را نیز بنماید.در این مقاله ، بررسی قوانین و مقررات موضوعه و مداقه در منابع فقهی و حقوق راجع به تخلف از شرط صفت و تدلیس در نکاح نشان می دهد که تخلف از شرط صفت و تدلیس در نکاح مانند سایر وقایع حقوقی، دارای آثاری می باشد: از جمله مقنن در صورت وقوع تخلف از شرط صفت و تدلیس، به ذینفع اختیار فسخ عقد را می دهد و فسخ که یک ایقاع و با اراده ذوالخیار واقع می شود، موجب انحلال نکاح می شود. خیار فسخ در عقد نکاح برخلاف سایر عقود، قابل انتقال نیست؛ چون خیار فسخ در نکاح، قایم به زوجین می باشد و در این مورد، نکاح را نمی توان با سایر معاملات قیاس نمود. در صورت وقوع تدلیس، علاوه بر فسخ عقد، مدلس می تواند مطابق ماده یک قانون مسیولیت مدنی، خسارات مادی و معنوی ناشی از تدلیس را از مدلس مطالبه نماید.