نقش ارامنه وخوانین قفقاز در جنگهای ایران و روس

قفقاز سرزمینی کوهستانی که با توجه به پیشینه تاریخی و شرایط طبیعی و جغرافیای سیاسی، متشکل از اقوام و قبایلی است که در قرن سیزدهم شاهد جنگها و لشکرکشیهای تاثیرگذار بر بسیاری از تحولات پس از خود بود. از دلایل عمده این جنگها مسیله گرجستان و مسایل مذهبی و نیز سیاست توسعه طلبانه روسیه بود، که به جنگهای ایران و روس منجر شد. قفقاز منطقهای ثروتمند بود که راه های مهم بازرگانی از آن عبور میکرد. وجود گروه های قومی با مذاهب مختلف و سلطه حکومتهای مسلمان به بهانه حمایت از مسیحیان منطقه باعث طولانی تر شدن جنگها شد. در طی این جنگها خوانین و ارامنه قفقاز مواضع متفاوتی در پیش گرفتند. بعضی از آنها سیاست همراهی با روسها را در پیش گرفت و بعضی نیز سیاست دوگانه، به طوری که هم با روسها و هم با ایرانیها رابطه داشتند و تنها به منفعت خود میاندیشیدند. پیامد این سیاست شکست ایران و از دست رفتن قسمتهایی از خاک ایران شد. دستاورد این تحقیق نشان میدهد که گذشته از عوامل متعدد سیاسی، خوانین و ارامنه قفقاز در آن بره ه زمانی نقش مهمی در جدایی قفقاز از ایران داشته اند. این مقاله با روش و رویکرد تحلیلی و توصیفی برآن است تا به بررسی جایگاه و نقش خوانین و ارامنه در جنگهای ایران و روس و فرایند جدایی قفقاز از ایران پرداخته شود.

کلیدواژه ها:

جنگهای ایران و روسیه ، خوانین قفقاز ، ارامنه