مطالعه تطبیقی نمادهای خیر و شر در صحنه های نبرد ( از دو مجموعه خاوران نامه ابن حسام خوسفی و شاهنامه فردوسی )

صحنه های نبرد و حماسه در آثار نگارگری دو مجموعه شاهنامه فردوسی و خاوران نامه ابن حسام خوسفی، جلوه گاه بارز نزاع جبهه حق و باطل و نمایانگر تقابل خیر و شر می باشند. هنرمندان نگارگر، با استفاده ازروش نمادپردازی، مفاهیم خیر و شر را در عناصر نمادین انسانی، حیوانی و تلفیقی و عناصر بصری دیگر در نگاره ها، تجلی بخشیده اند. این پژوهش، که به روش توصیفی- تحلیلی انجام گردید؛ با رویکردی تطبیقی درنگاره های این دو نسخه، در پی پاسخ یابی به این پرسش ها است که: عناصر و نمادهای خیر و شر به کار رفته در صحنه های نبرد خاوران نامه و شاهنامه، به بازگویی چه مفاهیمی پرداخته است و نقاط اشتراک وافتراق عناصر خیر و شر در تصاویر صحنه های نبرد چه بوده است بنابراین رویکرد، در این مقاله به هدف شناسایی نمادها و دریافت مفاهیم نهفته در آثار، به تطبیق نمونه ها در پنج نگاره از هر دو نسخه پرداختهشده است. حاصل این بررسی ها نشان می دهد که بیشتر نمادها دارای جلوه مشترک بصری و مفهومی هستند و هماوردی نیروهای انسانی، حیوانی و اساطیری با یکدیگر، اشاره به تقابل نیروی خیر و شر و نهایت غلبهحق بر باطل و در کنار آن حمایت الهی از سوی واسطه های خیر می باشد.

کلیدواژه ها:

نمادهای خیر و شر ، صحنه های نبرد ، شاهنامه ، خاوران نامه