بررسی تاثیر نفوذپذیری پی بر ابعاد بهینه زهکش افقی در سد خاکی با هسته رسی

امروزه کاهش بارش و کمبود آب در دنیا مهندسان آب را بر آن داشته تا توجه بیشتری به سدسازی مخصوصا سد خاکی داشته باشند. زهکش در سد خاکی وظیفه مکش زهاب و در نتیجه ایمن کردن سد از خطرات ناشی از آنرا به عهده دارد. این تحقیق اثر نفوذپذیری پی بر ابعاد زهکش افقی در سد خاکی با هسته رسی را مورد مطالعه قرار داده است. روش تحقیق به این صورت است که یک سد خاکی با ارتفاع 50 متر با طول، ضخامت و ضرایب نفوذپذیری متفاوت برای زهکش افقی و ضرایب نفوذپذیری متفاوت برای پی مدل شد و با توجه به تغییر پارامترها، دبی عبوری از پی در پنجه سد و دبی عبوری از زهکش روندیابی شده است. مشاهده شد با افزایش قدرت مکش زهکش افقی ( افزایش طول، ضخامت و ضریب نفوذپذیری)، دبی عبوری از پی کاهش می یابد. در بررسی موقعیت خط فریاتیک مشاهدات حاکی از افزایش فاصله بین شیب پایین دست و خط فریاتیک در اثر افزایش طول زهکش افقی می باشد. در نتیجه با افزایش طول زهکش افقی شیب پایین دست سد پایدارتر خواهد شد. تاثیر زهکش افقی در کاهش زهاب پی می تواند بسیار بیشتر از دیوار آببند باشد. بطوری که دیده شده است تعبیه زهکش افقی با نفوذپذیری مناسب و طول ماکزیمم باعث کاهش 90 درصد از دبی پی می شود در صورتی که پرده آب بند بطول تمام ارتفاع پی باعث درصد بسیار متفاوتی از کاهش آن می شود (حداقل 1/5 و حداکثر 91 درصد ). 91 درصد کاهش تنها در صورتی رخ داده است که نفوذپذیری پی ماکزیمم مقدار (-5^10 متربرثانیه ) را دارد اما 90 درصد کاهش در اثر تعبیه زهکش برای تمامی مقادیر نفوذپذیری پی رخ داده است. در نهایت توصیه می شود در پی های کمنفوذ طول زهکش افقی به میزان یک چهارم فاصله بین شیب پایین دست و شیب هسته و در پی های پرنفوذ ماکزیمم مقدار طول زهکش افقی لحاظ شود.

کلیدواژه ها:

سد خاکی ناهمگن ، زهکش افقی ، نفوذپذیری پی