مفهوم شناسی قلب در اندیشه عرفانی باباطاهر

قلب، یکی از اصطلاحات کلیدی در عرفان اسلامی است که توصیف ها و تعاریف مختلفی از آن در کتاب های عرفانی ارایه شده است. این اصطلاح، گاه مترادف با نفس انسانی در نظر گرفته می شود، گاه مترادف با طور ورای عقل و گاه مترادف با عقل مستفاد و... قلب به عنوان نفس ناطقه انسانی که هم به سمت طبیعت حیوانی تقلیب دارد و هم به سمت طبیعت الهی. ب: قلب نفس ناطقه انسان کامل است، که در تمامی مراتب وجودی در تقلیب است و حقیقت الهی را در مراتب مختلف دریافت می نماید. این مقاله بر آن است تا به اصطلاح شناسی قلب، در اشعار بابای همدانی بپردازد تا از این طریق دلالت های معنایی قلب مشخص شود. از همین روی این نوشتار ضمن اشاره به معانی عرفانی قلب به بررسی این اصطلاح در اشعار باباطاهر به عنوان یکی از عرفای متعلق به سنت اول عرفانی می پردازد. به نظر میرسد که در برخی از ابیات باباطاهر دل و قلب به عنوان موجودی که دایما در تقلیب و غلیان است و در برخی از ابیات دیگر به عنوان قوهای که در عوالم بالا (سر و خفی و اخفی) مستقر است، معرفی می شود.

کلیدواژه ها:

قلب ، عرفان ، باباطاهر