تاثیر نوع ریزنمونه و ترکیبات هورمونی بر کالزایی و رشد آن در گیاه دارویی گل راعی (Hypericum perforatum)

گل راعی با نام علمی (Hypericum perforatum)، گیاهی علفی و پایا از خانواده هیریکاسه (Hypericaceae) می باشد، که اغلب در میان کشت زارهای گندم و ذرت یافت می شود. با توجه به چندساله بودن و دوره اصتقرار طولانی این گیاه، می توان از روش های آزمایشگاهی نظیر کشت بافت در تولید انبوه گیاه در حداقل زمان بهره گرفت. دلیل توجه و استفاده از کشت بافت بدین منظور می باشد که جایگزین مهمی برای شیوه های مرسوم (سنتی) تکثیر گیاه می باشد. این تکثیر، از بخش های خیلی کوچک گیاه، در مدت زمان اندک صورت می گیرد. در ریز ازدیادی جوانه ها، گره ها، قطعات برگ، قطعات ریشه و غیره ی ضد عفونی شده عاری از هر گونه میکروارگانیسم در ظرف کشت، در جایی که محیط و مواد غذایی می توانند کنترل شوند، رشد می کنند. در این تحقیق که بر روی تاثیر نوع ریزنمونه و ترکیبات هورمونی بر کالزایی و رشد آن در گیاه دارویی گل راعی صورت گرفته، نحوه کالزایی از ریزنمونه های برگ، ساقه، ریشه، هیپوکوتیل در گل راعی بومی ایران مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونه ها در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) با دو تنظیم کننده رشد، بنزیل آمینو پورین (BAP) و دی کلروفنوکسی استیک اسید (2,4-D) در چهار سطح هورمونی (0/4، 0/3، 0/2، 0/1) 2,4-D میلی گرم بر لیتر و (1.2، 0/5، 0/25) BAP میلی گرم بر لیتر که در 16 تیمار هورمونی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و هر تکرار 5 ریزنمونه کشت شدند، و در شرایط تاریکی و دمای 2±25 به مدت 20 روز قرار گرفتند. کالوس ها در تمام محیط کشت با تنظیم کننده های رشد مختلف القا شده و با توجه به داده های اندازه گیری شده وزن تر و خشک، تعداد کالوس در هر پتری و قطر کالوس، بالاترین میزان کالوس به ترتیب در ریز نمونه ریشه با تیمار هورمونی 0/12,4-D+؛0/5BAPو سپس هیپوکوتیل0/32,4-D+؛0/5BAP میلی گرم بر لیتر، برگ 0/12,4-D+؛ 0/5BAP میلی گرم بر لیتر و ساقه 0/22,4-D+؛ 0/5BAP میلی گرم بر لیتر دیده شد. همچنین نتایج نشان داد به طور کلی با افزایش غلظت هورمونی بنزیل آمینو پورین تعداد کالوس زایی و درصد فراوانی نسبی و قطر کالوس ها کاهش یافت. با افزایش میزان غلظت هورمون توفوردی تعداد کالوس و درصد فراوانی نسبی کالوس ها روند نزولی پیدا کرد. با افزایش غلظت هورمونی توفوردی وزن خشک کالوس افزایش و قطر کالوس ها روند کاهشی پیدا نمود.

کلیدواژه ها:

کشت بافت ، گل راعی ، تنظیم کننده رشد ، ریزنمونه