نقش پدیدارشناسانه ریتم در فضای معماری

تاثیرات ناشی از پدیده ریتم بر درک انسان را می توان از چشم اندازهای مختلف در حوزه های گوناگون ملاحظه و ارزیابی نمود. در عرصه طراحی، زمانی که عنصر پایه ای طراحی با یک توالی منظم تکرار شود، یک الگوی دلپسند و مطلوب به وجود می آورد و به عنوان یک ریتم شناسایی می شود. پدیده هایی که دارای یک چنین جذابیت بصری هستند محیط دلپسندی برای زندگی، کار و سرگرمی ایجاد می کنند. مطالعات پیشین نشان می دهد که ریتم در طراحی یکی از مراحل طراحی پدیدارشناسانه می باشد که به صورت آگاهانه به وسیله شناخت انسانی از فرآیند تکرار عناصر تشکیل دهنده ریتم، به کار گرفته شده است. طراحان قادر خواهند بود قواعد ایجاد ریتم را جهت خلق الگویی متوازن بر روی بستر مکانی مورد استفاده قرار دهند تا مفهوم مورد نظر را به صورت آگاهانه به ناظرین منتقل کنند. هدف این مطالعه تشریح پدیده ریتم، عواملی که ریتم را تشکیل می دهند و چگونگی خلق آن می باشد. سه اثر مرتبط واجد ارزش در شهر همدان شامل آرامگاه بوعلی سینا، آرامگاه باباطاهر و میدان امام، با استفاده از پژوهش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی، برای نشان دادن نحوه ایجاد و بیان ریتم در آمیزه های ساختمانی بررسی شد. نتایج نشان می دهد علاوه بر عناصر تشکیل دهنده ریتم در پژوهش های پیشین شامل خط، شکل، فرم، رنگ، نور، سایه و صدا، عنصر انعکاس نیز سر منشاء ریتم می باشند. عنصر مذکور را می توان در دیگر آثار معماری نیز مشاهده و از آن ها جهت درک بهتر مفاهیم پنهان ریتم در بناء استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

پدیدارشناسی ، ریتم ، انعکاس ، عناصر بصری ، طراحی