بررسی هنر ایران در عصر سلجوقی

دوران حکومت سلجوقیان در ایران دوره شکوفایی فرهنگ ایرانی- اسلامی است. در این عصر دگرگونی هایی در هنر ایران پدید آمد و این تحول معیاری در هنرهای اصیل ایرانی نظیر معماری، نگارگری، سفال گری و سایر رشته ها گردید. تاثیر هنر سلجوقی چنان ژرف و گسترده است که اگر نتوان آن را دوره رنسانس هنری برشمرد؛ می توان یکی از پر رونقترین اعصار هنر ایران به حساب آورد. در این پژوهش سعی شده است به روش توصیفی و تحلیلی نخست به برخی ویژگی های هنر سلجوقی اشاره شده و سپس جلوه هایی از هنرهای معماری، سفالگری و منسوجات در این عصر مورد بررسی قرار گیرد. همچنین یافته های تحقیق حاضر موید این نکته است که در زمینه معماری، مساجد این دوره بیشتر از شبستان، گنبدخانه، و صحن چهار ایوانی تشکیل شده است که این ترکیب نیز از هنر معماری خراسان سرچشمه می گرفت و از معروف ترین بناهای این دوره می توان به مسجد جمعه اصفهان، مناره جام و بقعه سنجر در مرو اشاره نمود. در زمینه سفال گری نیز موفقیت هایی به دست آمده بود که از آن جمله می توان به ساخت ظروف سفالی با نقاشی رولعابی، زیرلعابی و ظروف بدنه قرمز با روکش سفید اشاره نمود. در زمینه هنر فلزکاری نیز می توان انواع کاسه ها، گلدانها و جام های طلایی، نقرهای و برنزی را نام برد که با تصاویر گیاهی و جانوری و خطوط کوفی به شکل کندهکاری، برجسته کاری و ترصیع تزیین شده اند. همچنین پارچه های ابریشمی معروف به پارچه های اردکی نیز از نمونه های عالی نساجی در این دوره است که با خطوط کوفی آبی رنگ تزیین شده است و موجبات رشد و بالندگی این هنرها را در دوره های بعدی فراهم نموده است

کلیدواژه ها:

هنر سلجوقی ، معماری سلجوقی ، سفالگری سلجوقی ، منسوجات سلجوقی ، فلزکاری سلجوقی