بررسی فضاهای باز محله در شهرهای ایرانی-اسلامی (نمونه موردی: کرمان، محله بازار قلعه و محله باغ لله)

از دیر باز خلق فضای باز محله در معماری ایرانی- اسلامی با رعایت الگوی معماری بومی مد نظر بوده است و این عضو کوچک شهر در ارتباط با جداره های مسکونی شکل می گیرد و با سلسله مراتب دسترسی به اجزا دیگر شهر متصل می شود. وجود فضای باز محله با رعایت سلسله مراتب دسترسی شهری ساکنین محله را با دلبستگی و درک هویت مکانی به فضای شهری متصل می کند. شناخت و بررسی و استخراج مولفه های طراحی فضای باز محله ای با هویت ایرانی- اسلامی می تواند بیانگر فرهنگ معماری و شهرسازی و در نهایت هویت شهری باشد.کم رنگ شدن فضای باز محله ها که باعث تعلق خاطر و روابط اجتماعی ساکنین می شده است، تضعیف سرمایه اجتماعی و از دست رفتن مفهوم محله شهرایرانی- اسلامی را در پی داشته است. تغییر سبک زندگی شهری بر سیمای فضای باز محله تاثیر گذاشته و گمشدگی این فضا در معماری معاصر شکل گرفته است. با باز نگری منظر محله شهر ایرانی- اسلامی و ابعاد محیطی انسانی آن ما به شناخت مفاهیم فضای باز محله و اجزا موثر آن نزدیک می شویم. در پژوهش حاضر به دنبال بازبینی معیارهای خلق فضای باز محله ایرانی- اسلامی بر اساس روش کیفی– تحلیلی از طریق مطالعه اسنادی و کتابخانه ای و میدانی در نمونه موردی محله بازار قلعه و محله باغ لله در شهر کرمان بوده ایم. در نهایت این امر، به استخراج مولفه هایی که در بسط اندیشه های طراحی فضاهای باز محله و مجتمع های مسکونی بر سیمای معماری معاصر شهر کرمان موثر است، واقع شود.

کلیدواژه ها:

فضای باز ، محله ، شهر ایرانی- اسلامی ، کرمان