تاثیر نور از دیدگاه سهروردی در معماری ایرانی

اندیشه ی شیخ شهاب الدین سهروردی در جهان اسلام داراری دیدگاه ویژه ای است . او مکتب فلسفی خود را براساس نور و ظهور استوار کرده است . نور در حکمت اشراقشیخ شهاب الدین سهروردی چیزی به غیر از ظهور نیست ، این جز در نگاه عارفانه توحید نمی تواند تجلی یابد . نور بر کیفیت فضا تاثیر گذاشته ، علاوه بر روشنایی بعد عرفان و معنویت را آشکار می سازد . حضور نور در کالبد معماری در گرایش به سمت کاستن از جرم که در اندیشه ی شیخ نماد ظلمت است و افزودن بر فضا متجلی می گردد تا بر لطافت معماری و هنر بیفزاید . نور مفهوم نابی است که جلوه گری آن در هنر و معماری ایرانی نمود ویژه ای دارد . هنر و معماری ایرانی همواره با یکدیگر در تعامل بوده و مفاهیم آن در ارتباط با یکدیگر قابل تفسیر و تعبیراند . اندیشه ی نور هرگز در حکمت ایرانی محو نبوده است ، در خصوص نور و تعاریف شناختی آن اندیشمندان زیادی سخن گفته اند که در میان آنها شییخ شهاب الدین سهروردی تا حدی پیش رفته است که جهان شناسی و شناخت خود را با نور معرفی می کند . زیبایی مطلق ، منتسب به نورالانوار ( خداوند ) بوده است و جهان همانند آینه ای ، بازتاب زیبایی خداوند است و چنین تصویر بازتاب یافته ای ، خود را به واسطه ی شهود اشراقی و خیال هنرمند به نمایش درآورده است . نور واسطه ی جهانی است که نه تنها به جهان ما روشنایی می بخشد ، بلکه هنر ، علم ، مذهب و فلسفه را فراسوی مرزهای زمانی و مکانی به هم پیوند می زند ، تا آنجا که در تفکر اسلامی ، به عنوان مظهر تقدس و نمادی از عالم معنا شناخته می شود . از دیدگاه سهروردی جهان شامل درجاتی از نور و طلمت می باشد و انسان اسیر شرایط محیطی و مادی است که تلاش دارد خود را به نور الانوار برساند.

کلیدواژه ها:

سهروردی ، نور ، ظلمت ، فضا سازی مفهومی