تاثیرات شبکه های آبراهه های قدیمی بر مورفولوژی نوین شهرها( مطالعه ی موردی: شهر نجف آباد)

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: پنجمین کنگره بین المللی عمران ، معماری و توسعه شهری
  • کد COI اختصاصی: ICSAU05_1477
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 601
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رسول شریفی نجف آبادی

دکترای جغرافیا ، استادیار گروه علوم پایه، دانشگاه فرهنگیان، اصفهان، ایران

چکیده

مورفولوژی شهری شامل مطالعه ی فرم شهر و روند شکل گیری و تغییرات آن می شود. در شکل گیری و ساخت مورفولوژی یک شهر هم عناصر طبیعی و هم عناصر انسانی نقش دارند. در این پژوهش که در قالب روش تحقیق اسنادی و میدانی صورت گرفته، با مروری بر تاریخچه ی شکل گیری و تکامل شهر نجف آباد، تاثیرگذاری مسیل ها و همچنین، شبکه های آبراهه های انسان ساز شامل قنوات و شبکه ی آبیاری بر بافت شهری مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده گواه آن است که هسته ی اولیه ی این شهر بر پشته ای واقع در بین دو مسیل بنیان نهاده شده است که از یک سو خطر ورود سیلاب بالا دست به این شهر دفع گردیده و از سوی دیگر، بستری فراهم آمده که توزیع آب قنوات و دفع سیلاب های داخل شهر در مسیر های منطبق بر شیب طبیعی آن در جهات مختلف ممکن گردیده است. در دوره ی صفویه با احداث چندین رشته قنات و هدایت و توزیع اب آن ها در جهت های جنوب و غرب و شرق، شبکه ی منظم شطرنجی از آبراهه ها و باغات در سطح شهر احداث گردیده است. بعد ها با توسعه ی شهر و تبدیل باغات و مزارع به مناطق مسکونی، همین مسیر های شبکه های آبراهه های قدیمی مبنای خیابان کشی و توسعه ی فضاهای فیزیکی و تفریحی شهر قرار گرفته و فرم کلی شهر از آن ها متاثر گردیده است. متاسفانه در سالیان اخیر به این زیربنای طبیعی و تاریخی توجه کافی نشده و در برخی از قسمت ها ی شهر با تغییر کاربری مسیل ها و مسدود سازی شبکه های آبراهه ها، خطر بروز سیلاب در این شهر افزایش یافته و همچنین با تبدیل مسیر قنوات به خیابان ها و فضای سبز، با نفوذ مداوم آب به دهلیز ها و فشار ناشی از رفت و آمد خودروهای سنگین، موجبات ریزش و تخریب آن ها فراهم آمده است. پیشنهاد می شود که مدیران شهری با توجه نمودن به شبکه های آبراهه های موجود در شهر، از یک سو خطر انسداد و مخاطرات ناشی از آن را به حداقل رسانده و از سوی دیگر این پدیده ها را به عنوان جاذبه های توریستی شهر به جامعه معرفی نماید.

کلیدواژه ها

شبکه ی آبراهه ها، مسیل ها، قنوات، مورفولوژی شهری، نجف آباد

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.