تاثیر فشردگی و پراکندگی در توسعه پایدار

بررسی نقش شکل شهر در کیفیت شهری و رفاه شهروندی دغدغه ای طولانی مدت در نگاه طراحان شهری است. نظریه پردازان و اندیشمندان تیوری شکل شهر همیشه سعی در یافتن بافت شهری مناسب برای ارتقای کیفیت شهری بوده اند. سالهاست که این دغدغه نگاهی نو به خود گرفته است و توجه به آینده و در واقع شهر پایدار از موارد جدید پیش روی این نظریه پردازان است. توسعه شهر عمودی و افقی و فشردگی و پراکندگی شهرها از مهمترین پارامترهایی است که در توسعه پایدار به آن باید توجه کرد. با شدت گرفتن مشکلات زیست محیطی در شهرها و در راستای چاره اندیشی برای بحران ها ی به وجود آمده، تلاش ها به شناخت الگوهای رشد و توسعه ی شهری و تحقق فرم شهری پایدار معطوف شده است. در این میان گروهی از برنامه ریزان، طرفدار پخش وسیع تر و پراکنده تر شهرها بوده و گروه دیگر در مقابل گروه اول، به تجمع و تمرکز بیشتر شهرها اعتقاد داشته و بیان می کنند که مسایل و مشکلات شهری را بایستی از راه بالابردن تراکم در مناطق شهری و متمرکز کردن کاربری های شهری در کنار یکدیگر از بین برد. در میان الگوهای مختلف نظریه ی پراکنش ، رایج ترین الگوی رشد شهری به شمار می رود. اما این ایده، با وجود فرضیه پردازی و داشتن طرفدار در برخی انجمن های علمی و به ویژه در میان صاحبان قدرت، صنعت و حکومت، به دلیل داشتن مجموعه ای از ویژگی های منفی و همچنین عدم رعایت پاره ای از مسایل اجتماعی، اقتصادی و محیطی در گفتمان شهری معاصر مورد توجه نیست. در مقابل در رویکرد جدید برنامه ریزی شهری که تلاش ها به سمت طرح ایده ی شهر آینده معطوف شده است، فرضیه ی شهر فشرده، با وجود داشتن منتقدانی، توانسته طرفداران بیشتری به خود اختصاص دهد و هم اکنون در جایگاه اول گفتمان های مربوط به فرم پایدار شهری قرار دارد ساختار فشرده شهری منعکس کننده واقعیت پیچیده زندگی روزمره در بسیاری از شهرهای موفق است که می تواند در مورد الگوی شهرهای شعاعی، طولی و نیز ارگانیک که در امتداد مسیرهای ارتباطی شکل می گیرد صادق باشد.اینها الگوهایی از شهرها هستند که در مقابل پخش شدن و گسترش بیش از اندازه،مقاومت کرده اند. اما هر شهری با توجه به محدودیت ها ی طبیعی، امکانات و سیاست ها ی برنامه ریزی خود، الگوهای مختلفی از رشد را شاهد است . در این مقاله سعی در تدقیق نظریات فشردگی و پراکندگی شهر ها خواهیم بود و سعی در گرفتن نتیجه ای در راستای ایجاد شهر پایدار و توسعه پایدار خواهیم داشت.

کلیدواژه ها:

فشردگی ، پراکندگی ، شکل شهر پایدار ، توسعه پایدار