دیدگاه حکیم سید اسماعیل جرجانی به قوت نفسانی وتعاریف آن

قوت ها در تعاریف همان نیروها هستندکه از دیدگاه حکیم اسمعیل جرجانی به سه دسته کلی تقسیم شده اند :قوای طبیعی، حیوانی یا شهوانی ونفسانی در این جا به تعاریف کلی وسپس به تعریف از قوای نفسانی می پردازیم. باب اول: تعریف کلی از قوت ها باید دانست که اندام های جانوران به نیروها وحرکت ها تقسیم بندی می شود.حرکت ها از نیروها پدید می آید ونیروها را نیز از روی حرکت ها می توان تشخیص داد. حرکت اندام ها سه نوع هستندبنابراین نیروها نیز سه نوع می باشند. اولین نیرو، نیروی طبیعی ودومین حیوانی وسومین نفسانی است. منبع هر نیرو عضوی است مخصوص آن نیرو وحرکت از آن عضو پدید می آید، این عضوها را اعضاء رییسه می گویند. واما نیروی نفسانی را نیروی حس وحرکت می گویند ونیروی نفسانی تحت دونیرو است، یکی نیروی حس که به آن مدرکه گویند ودیگری نیروی حرکته. نیروی نفسانی به نیروی ناطقه نیز شهرت دارد. و از فضایل آن طلب علم و حکمت و صواب کردن است و از کارهاى زشت باز داشتن می باشد. و این قوت خاصه مردم است و منبع آن مغز است، و شریف ترین همه این نیروها است.

کلیدواژه ها:

حکیم جرجانی ، قوت نفسانی