بهسازی و مدیریت قنوات راهکاری برای کنترل بحران آب در کشور

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: همایش ملی بحران کم آبی و راه های برونرفت
  • کد COI اختصاصی: HKNWC01_060
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 642
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا بهراملو

استادیار بخش فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان

نادر عباسی

دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

فریبرز عباسی

استاد موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

چکیده

قنات ثروت ملی و باستانی ایرانیان بوده و قدمت آن و سامانه های آبیاری وابسته به آن به 800 سال قبل از میلاد مسیح (حدود 2800 سال قبل) بر می گردد. لذا، حفظ این منبع هم از جنبه میراث فرهنگی و هم از جنبه منابع آب ضروری است. در پژوهش حاضر، مسایل و مشکلات فنی و بهره برداری برخی از قنوات کشور و ضرورت بهسازی و مدیریت آنها در چهار استان همدان، سمنان، کرمان و خراسانرضوی مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهای مدیریت و بهسازی آنها ارایه گردیده است. برای اجرای این تحقیق تعداد 60 رشته قنات انتخاب و وضعیت آبدهی قنوات و تغییرات کمی وکیفی آب آنها و برخی مشخصات هندسی و هیدرولیکی آنها اندازه گیری شد. بر اساس نتایج، مسایل و مشکلات عمده قنوات مورد مطالعه شامل: 13 مسایل فنری 2 مسایل بهره برداری و نگهداری می باشد. نتایج نشان داد آبدهی قنوات در دراز مدت دستخوش تغییرات زیاد شده که بخشی از آن مربوط به شرایط آب و هوایی و بخشی دیگر مربوط عدم نگهداری آنها می باشد. ضریب زبری مانینگ در کانال های انتقال آب پایین دست قنوات بین 0/012 تا 0/034 متغیر و بازده انتقال در هرنج قنوات از 68 تا 98 درصد می باشد. روش آبیاری اراضی پایین دست قنوات مورد مطالعه به طور عمده سطحی و سنتی و بازده کاربرد آب آبیاری بین 31/9 تا 69/7 درصد متغیر بود. بر اساس مجموع بررسی ها مشخص شد که قنوات سازه هایی هستند که منجر به ایجاد فشار بر منابع آب زیرزمینی نشده و از دیم همانند سرریز عمل نموده اند که در مواقع پرآبی آب داشته اند. لذا مدیریت و بهسازی این سازه از طریق حل مسایل فوق الزامی است

کلیدواژه ها

قنات، مدیریت، بهسازی، مسایل فنی و بهره برداری

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.