بررسی انرژتیک اثر نوسان اطلس شمالی(NAO) بر اقلیم جنوب غرب آسیا

تغییر انرژی جنبشی پیچکی با زمان متأثر از چندین عامل واداشت نظیر همگرایی شار آزمینگرد، همگرایی شار کل انرژی، تبدیل کژفشاری و تبدیل فشاروردی است. در این مطالعه توزیع میانگین هماد این عوامل واداشت در ماه های بحرانی مثبت و منفی نوسان اطلس شمالی (NAO) در ناحیه ی مدیترانه و خاورمیانه بررسی شده است. نتایج نشان میدهد که میانگین انرژی جنبشی پیچکی در ناحیه ی مدیترانه در دو فاز NAO تفاوت چندانی ندارد، ولی با حرکت به سمت شرق مقدار آن در فاز مثبت زیادتر میشود. همچنین بزرگی همه ی جملات محاسبه شده در فاز مثبت در این ناحیه، بیشتر از فاز منفی است. جمله ی تبدیل کژفشاری در عر ضهای بالاتر دارای مقادیر بیشتری بوده ولی در نواحی جنب حاره ای، جمله ی تبدیل فشاروردی غالب است. بیشینه ی مقادیر این جمله در شمال محور جت جنب حاره به صورت دو سلول مجزا در غرب ایران و مرکز مدیترانه قرار گرفته و کمینه ی آن در جنوب محور جت و بر روی دریای احمر دیده می شود که بزرگی همه ی این مراکز در فاز مثبت بزرگتر از فاز منفی است. بردار شار انرژی نشان دهنده ی انتقال انرژی از غرب اقیانوس اطلس و شمال اروپا به ناحیه ی مدیترانه میباشد که در فاز مثبت مقدار آن کمتر است. در مرکز دریای مدیترانه، ناحیه ی واگرای انرژی دیده میشود و مقدار آن در فاز مثبت به مراتب بزرگتر از فاز منفی است. وجود ناحیه ی واگرایی در این ناحیه نشانگر وجود یک چشمه ی قوی انرژی جنبشی پیچکی در این ناحیه است. جهت بردارهای شار آزمینگرد نیز نشانگر انتقال انرژی از این ناحیه به سمت جنوب شرق است، بطوریکه در فاز مثبت یک ناحیه ی همگرا بر روی دریای سرخ و شمال شرق آفریقا به روشنی دیده میشود. بزرگی این ناحیه ی همگرا در فاز مثبت بیش از فاز منفی بوده و میتواند دلیل تشدید جت جنب حاره در فاز مثبت باشد.

کلیدواژه ها:

شار انرژی ، تبدیل فشاروردی ، تبدیل کژفشاری ، جریا نهای جتی ، خاورمیانه ، نوسان اطلس شمالی