مطالعه ترکیب پذیری برخی صفات مورفولوژیک خیار

با هدف مطالعه ترکیب پذیری و نحوه عمل ژن در برخی صفات خیار هفت ژنوتیپ والدی به همراه 21 هیبرید حاصل از تلاقی دای الل مورد تجزیه قرار گرفتند. طرح به صورت بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار اجرا گردید و صفات طول میوه، قطر میوه، نسبت طول به قطر، قطر گوشت میوه، نسبت قطر گوشت به حفرهبذری، قطر حفره بذری، طول دم میوه و عملکرد کل یادداشت گردید. تجزیه قابلیت ترکیب پذیری نشان داد که اثرات غیرافزایشی نقش اصلی در کنترل تمامی صفات مورد مطالعه دارد از طرفی در صفاتی مانند نسبت طول به قطر، طول دم میوه و عملکرد کل با توجه به معنی دار شدن ترکیب پذیری عمومی به نظر میرسد اثرات افزایشی علاوه بر اثرات غیرافزایشی در کنترل آنها نقش دارد. اثر ترکیب پذیری عمومی برای اکثر والدین معنی دار نبود با این وجود والدین اصفهان و 229 برای صفات طول میوه و عملکرد و والد 114 برای صفات قطر میوه، قطر گوشت و طول دم میوه مقدار ترکیب پذیری عمومی مثبت و معنی دار داشتند. در بین نتاج حاصل از تلاقی، هیبرید 211 تبریز بهترین قابلیت ترکیب پذیری خصوصی را برای صفات قطر میوه، قطر گوشت و قطر حفره بذری داشت همچنین هیبریدهای اصفهان 114و تبریز 114 ترکیب پذیری خصوصی مثبت و معنیداری برای صفت عملکرد کل نشان دادند. تجزیه هتروزیس نسبت به والد برتر نشان داد برای صفت نسبت قطر گوشت به قطر حفره بذری هیبرید 114 تبریز بالاترین میزان هتروزیس مثبت و برای اندازه قطر حفره بذری هیبرید اصفهان تبریز بیشترین میزان هتروزیس منفی را دارا بود.

کلیدواژه ها:

تلاقی دای الل ، قابلیت ترکیب پذیری و هتروزیس