کارکرد روانشناسانه ی دعا بر سلامت روانی خانواده(با رویکرد به سبک زندگی ایرانی اسلامی در خانواده های جامعه ی امروزی)

موج روزافزون افسردگی، افزایش بزهکاری جوانان و نوجوانان، کمرنگ شدن رو به افزون سرمایه های اجتماعی و تبدیل شدن اجتماع خانواده به جمع خانوادگی، تنها، بخشی از برآیندهای انکارناپذیر پیشرفت در دنیای معاصر می باشد. به دنبال این پیشرفت و پیامدهای ناشی از آن، اعتقاد برخی از مکاتب روانشناختی بر این است که، دین و ایدیولوژی میتواند انسان معاصر را از این ورطه ی هلاک انگیز موجود و فراگیر نجات دهد. دعا از عمیق ترین نیازهای بشر به خداوند و از مولفه های برجسته و فرامذهبی برآمده از خاستگاه پناه جویانهادیان می باشد که؛ نقش ایمن بخشی این مولفه ی برجسته از خاستگاه دین، تا حدودی برای دانشمندانی که باور به ادیان آسمانی ندارند نیز؛ بدیهی بوده و با وجود تمام مخالفت خود از دین، انکار این نقش را شایسته ندانسته اند. برآینده ای منتج از دعا و نیایش، می تواند با رویکرد زبانی، اخلاقی، عرفانی، اجتماعی، روانشناسانه و... در نگرش محتواگرایانه، ساختارگرایانه و... با کارکردهای روانشناختی، جامعه شناختی و... مورد تحلیل و واکاوی قرار گیرد. غالب تحقیقات در مساله دعا و نیایش به مبانی، مضامین برآمده از متن دعا و یا دیگرکارکردهای دعا اشاره داشته و از کارکرد روانشناختی دعا، به عنوان کارکرد برجسته ی دعا و نیایش در نظر نگارنده، غفلت صورت گرفته است و ضرورت نگاه مولف نیز، برخاسته از همین غفلت بوده است. روش گردآوری اطلاعات در این مقاله به صورت کتابخانه ای و در درون متن مقاله به روش توصیفی_تحلیلی به واکاوی برجسته ترین کارکردهای فردی و اجتماعی دعا بر سلامت روانی خانواده با رویکرد به سبک زندگی ایرانی اسلامی در خانواده های جامعه ی امروزی پرداخته است. - مقاله در صدد پاسخ به این پرسش برآمده است که؛ برجسته ترین کارکردهای روانشناختی دعا در سبک زندگی ایرانی اسلامی کدامند نتایج به دست آمده حاکی از آن است که، کارکرد روانشناختی دعا، در دو قسم کارکرد فردی و کارکرد اجتماعی قابل بررسی است. آرامش فردی و امیدواری در پرتو دعا از برجسته ترین کارکرد فردی و احساس امنیت جمعی افراد خانواده در سایه تعلم مفاهیم عمیق دعا و ایجاد وحدت در رویه و هدف از برجسته ترین کارکرد اجتماعی دعا و نیایش می باشد. نکته ی دیگر این که، کارکرد زبان دعا و نیایش با توجه به بافت موقعیتی کارکردی متفاوتی از زبان اولیه بوده و با توجه به فضای ایجاد شده، معنای متفاوت از معنای اولیه را برای مخاطب خود القا می کند، از این رو، بار معنایی زبان دعا و نیایش بدون در نظر گرفتن فضای ایجاد شده، متن، گفتمان و... چندان امکان پذیر نیست. بنابراین؛ آنچه در زبان دعا به مخاطب القای مفاهیم می نماید تنها زبان محتوایی و معنایی دعا نبوده بلکه، گفتمان دعایی، فضای ایجاد شده برای دعا، حالت قرار گرفتن فرد در آن فضا، زبان ثانویه ناشی از متن دعا، احساسات موسیقیایی ناشی از متن دعا و... دخیل در این مساله اند.

کلیدواژه ها:

دعا ، کارکرد روانشناختی ، سلامت روان