بررسی اصول و مفاهیم معماری پایدار در مسکن سنتی (مطالعه موردی: خانه های قاجاری شهر قم)

انسان همواره در طول تاریخ سعی نموده به منظور ایجاد سر پناهی امن برای سکونت، آن را با محیط پیرامون خود هماهنگ ساخته تا بتواند شرایط مناسبی برای زندگی مهیا سازد. در حقیقت شرایط جغرافیایی و اقلیمی در شکل گیری این فضای زندگی دخالت مستقیم دارد. هدف اصلی این مقاله، معرفی و بررسی راهکارهای معماری منطبق با اقلیم گرم و خشک ایران و شهر قم، و نیز استفاده از معماری سنتی در راه رسیدن به معماری پایدار می باشد. این مقاله در پی آن است تا بتواند چگونگی طراحی فضای معماری خانه و مسکن را بر اساس رویکرد خانه های سنتی مورد بررسی قرار دهد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و نیز برداشت های میدانی می باشد. معماری سنتی ایران از دیرباز جهت ایجاد محیطی پایدار و مناسب زندگی انسان، به ویژه در اقلیم گرم و خشک و کویری، به اصول و روش هایی دست یافته است که نه تنها تخریب و ضایعه ای را بر محیط زیست تحمیل نمی کند، بلکه فراتر از آن و به عنوان عامل کمال بخشیدن به ماده نیز ایفای نقش می نماید. بررسی ویژگی های طراحی کالبدی و معماری مناطق گرم و خشک، مصالح و روش های اجرایی نشان می دهد که در طراحی معماری سنتی علاوه بر استفاده از پتانسیل های محیطی، از آلودگی و تخریب محیط زیست نیز جلوگیری به عمل آورده و مصداق بارزی از معماری پایدار می باشد.

کلیدواژه ها:

معماری پایدار ، مسکن سنتی ، اقلیم گرم و خشک ، خانه های شهر قم