تشخیص (جان داری اشیا و موجودات) در قرآن و روایات

تشخیص یا اسلوب التشخیص (جان داری، شعور و ادراک موجودات و همه ذرات هستی) از مسایلی است که در صنایع ادبی درادوار و ازمنه مختلف مورد اهتمام ادیبان و خصوصا شاعران بوده است. تشخیص از مسایلی است که مورد اهتمام قرآن و دیگر منابع دینی نیز قرار گرفته است. در آیات الهی که در آن به تسبیح، نطق، حشر، گواهی و... تمامی موجودات اشاره شده، مباحث گسترده ای را درمیان مفسران، عرفا، متکلمان، فلاسفه و حتی علمای طبیعی، در تکوینی یا تشریعی بودن ( حقیقی و مجازی قالی و حالی بودن ) تسبیح و همچنین شعور و جان داری موجودات هستی پدید آورده است. بر اساس آیات نورانی قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام، حقیقت شعور و آگاهی موجودات عبارت است از: شناخت خالق و صانع، علم و آگاهی از تسبیح خود، علم به عظمت و بزرگی حضرت حق جل و علاء و سر فرود آوردن و خم شدن در برابر او، تسلیم و سرسپردگی در مقابل فرامین الهی، و ادای شهادت و گواهی و... این مقاله به شناسایی نمونه ها و مصادیق تشخیص و جان داری موجودات واشیا و شعور آن ها درآیات قرآن، روایات و ادعیه (اهل بیت علیهم السلام) می پردازد. علاوه بر نگاه مفسران قرآنی و عالمان دین در این زمینه، به تحلیل این پدیده به عنوان یک نگاه فرا طبیعی می پردازد.

کلیدواژه ها:

تشخیص ، جان داری ، شعورموجودات ، تسبیح ، قرآن ، روایات