سلامت شهروندان در گرو طراحی شهری

در حال حاضر محیط و منظر و نمای شهری یکی از مقوله های بسیار مهم و مورد توجه اندیشمندان و طراحان واقع گرده است. و همه متخصصان فراتر ازرشته های معماری و شهرسازی نیز از حوزه خود بدان پرداحته و بدنبال برون رفت از آن به راهکارهای عملی می باشند. گسترش و توسعه شهری و بلند مرتبه سازی از یک سو ، و از سوی دیگر عدم تفکر به هویت و جنبه های روان شناختی و اجتماعی از سوی دیگر ، از جمله معضلاتی ست که اکثر شهرهای ایران و جهان را به خود مشغول نموده است . فارغ از مباحث فنی و هویتی و اقلیمی طراحی های موجود ، بهره وری اقتصادی و سودآوری و عدم تخصص باعث گردیده که ژرف نگری ابعاد مختلف در طراحی شهری به فراموشی سپرده شود . آسایش و آرامش و امنیت اجتماعی شهروندان با سرعت تمام در حال خدشه بوده و سلامت روانی افراد شهرها در معرض خطر جدی می باشند. محیط و محرک های محیطی و تابع آن ، روح انسان ها را مورد آزاد قرار داده و مویلفه های و ویژیگی های و تاثیرات آن قابل مشاهده است. فشارهای روانی و استرس که خود مولود زندگی ماشینی هستند و به فراخور وضعیت اجتماعی و اقتصادی و غیره بطور نسبی همه با آن درگیر بوده، و علاوه بر آن تاثیرات ناشی از ناهنجاری های شهرسازی و تاثیرات آن بر روح و روان نیز افزون گردیده است . هم اینکه برقراری رابطه انسان با محیط و محیط شهری بطور مطلوب برقرار نبوده و محیط شهری شدیدا در تعارض بوده و این تقابل برنده ای بغییر شیی بی جان ندارد. صاحب نظران در حوزه روانشناسی محیطی که بر پایه نیاز و درک انسان از محیط ، در حوزه علوم رفتاری و معماری سعی بر آن دارند که این رابطه را بهبود بخشیده و از صدمات آن ممانعت نمایند. روانشناسی محیطی بر آشفتگی و بی نظمی و بی برنامه گی و بی هویتی مناظر و محیط شهری، نیاز فطری بشر، عدم ارتباط با طبیعت و غیره تاکید داشته و آنها را سر منشاء و مویلفه های اصلی بسیاری از ناهنجاری های اجتماعی می دانند. لذا ضرورت دارد که بمنظور رفع استرس وجلوگیری از آسیل های روانی و اجتماعی و بازگرداندن آرامش و امنیت روانی طراحان عنایت ویژه ای به روانشناسی محیطی بنمایند، تا شاید بزودی شاهد نشاط و امید و آرامش بیشتری در محیط های شهری باشیم . سوال اینکه : آرامش و امنیت روانی چه ارتباطی با محیط شهری و طراحی شهر دارد چگونه میتوان با در نظر گرفتن روانشناسی محیطی سلامت روحی شهروندان را تامین و ارتقاء داد در این پژوهش ضمن بازخوانی و یادآوری تعاریف مویلفه های کلان موضوعی، با به کارگیری روش توصیفی و تحلیلی و از طریق مطالعات اسنادی قصد پاسخگویی به سوالات مطروحه را دارد.

کلیدواژه ها:

روانشناسی محیطی ، سلامت اجتماعی ، طراحی مناسب شهری ، سلامت روحی و روانی ، امنیت روحی و روانی