طراحی مجتمع مسکونی با رویکرد ارتقاء حس تعلق به مکان

مسکن به عنوان یکی از پدیده های ضروری زیست انسان، از نخستین مسایلی است که بشر از دوران های دور با آن دست به گریبان بوده و همواره در تلاش برای دگرگونی آن و یافتن پاسخی مناسب برای زیستن در آن بوده است. لیکن از بعد زیستی، مسکن فقط یک سرپناه صرفا فیزیکی نیست. بلکه بازگو کننده ی شرایط مکانی، جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیبایی شناسی حاکم بر جامعه در دوره ی مربوط به خود است. رشد شتابان شهرها، افزایش جمعیت شهری و در پی آن ساخت و ساز مسکن در قالب مجتمع های مسکونی و رشد نامناسب و ناهمساز کالبدی، به علاوه نگاه کمی گرایانه به عناصر کالبدی، پیامدهایی نظیر از دست رفتن مکان، بیگانگی انسان با مکان و در نهایت کاهش حس تعلق به مکان را در پی داشته است. لذا با توجه به اینکه محیط، یکی از عوامل موثر در ایجاد حس مکان و احساس تعلق کاربران است؛ ضرورت انجام مطالعات گسترده در باب شناسایی عناصر کالبدی حس مکان در ابعاد کمی و کیفی جامعه احساس می شود. پژوهش حاضر یک پژوهش تحلیلی_توصیفی می باشد و جمع آوری داده ها از بین کتب و مقالات و مشاهدات عینی فراهم شده است. همچنین بازیابی، تعریف و معرفی نقش عناصر و اجزای تشکیل دهنده ی حس تعلق، بر پایه ی مرور متون و اسناد مرتبط در این زمینه و بررسی آرا و نظرات صاحب نظران انجام شده است. پس از بررسی عوامل و عناصر مختلف و نیز طبقه بندی عوامل دخیل در آن راهکار هایی ارایه و یک مجتمع مسکونی با رویکرد ارتقاء حس تعلق به مکان طراحی می شود و هدف از این طراحی، ایجاد احساس آسایش، مطلوبیت، رضایت و راحتی مردم از یک فضا است و این امر با ایجاد حس تعلق به مکان و شناخت عوامل محیطی ایجاد کننده آن، که از کیفیت فضا و چگونگی طراحی تاثیر می پذیرد قابل تحقق است.

کلیدواژه ها:

حس مکان ، حس تعلق به مکان ، مولفه های کالبدی ، مجتمع مسکونی