تحلیل تطبیقی توسعه یافتگی مناطق شهری با تاکید بر مدل های ارزیابی ( مطالعه موردی: شهر رشت ۱۳۹۵-۱۳۸۵)

شناخت و بررسی امکانات و قابلیت ها و در پی آن تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی از چالش های پیش روی برنامه ریزی شهری و نخستین گام در فرایند برنامه ریزی و توسع به شمار می رود. بنابراین منابع باید به گونه ای تخصیص داده شد که بتوان بیشترین خدمات را از طریق منابع موجود عرضه کرد. شناخت تفاوت های موجود بین مناطق مختلف در سطح شهر از نظر میزان برخورداری آنها از شاخص های گوناگون، به منظور آگاهی از سطوح توسعه و یا محرومیت، کاهش نابرابری های منطقه ای و تنظیم برنامه های متناسب با شرایط و امکانات هر منطقه، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش به رتبه بندی و تحلیل تطبیقی درجه توسعه یافتگی شهر رشت براساس ۳۶ شاخص در گروه های آموزشی، بهداشتی، درمانی، فرهنگی اجتماعی، اقتصادی، تجاری و تاسیسات شهری در سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۹۵ پرداخته شده است و جهت نیل به اهداف مطالعه از مدل های کمی موریس، تاکسونومی عددی و تاپسیس استفاده شده است. نتایج به دست آمده از رتبه بندی مناطق پنج گانه بر مبنای درجه توسعه یاقتگی نشان می دهد که رتبه مناطق متفاوت بوده است. براساس یافته های تحقیق امکانات و خدمات بیشتر در مرکز شهر ( منطقه۲) تمرکز یافته اند. ضمن مقایسه مشخص گردید مطالعات انجام شده مبتنی بر اطلاعات و داده های سال ۱۳۸۵که در سال ۱۳۹۵ توسط این محقق بروز رسانی گردید، تنها نمونه تغییر یافته در بررسی سطوح توسعه یافتگی مناطق ۵ گانه شهری رشت، برتری منطقه ۱ در شاخص بهداشتی و درمانی در سال ۱۳۹۵ نسبت به منطقه ۲ می باشد. این در حالی است که منطقه ۱ در تحقیقات پیشین از حیث رتبه بندی شاخص بهداشتی و درمانی در رتبه دوم بعد از منطقه ۲ قرار داشته است. ولی در سایر شاخص ها همچنان منطقه ۲ توسعه یافته تر نسبت به سایر مناطق در دهه اخیر می باشد.

کلیدواژه ها:

تحلیل تطبیقی ، توسعه یافتگی ، مدل موریس ، مدل تاپسیس ، مدل تاکسونومی ، شهر رشت