تاثیر تمرین ترکیبی بر فاکتور رشد فیبروبلاستی23 و برخی ازعوامل خطرزای مرتبط با کلسیفیکاسیون عروقی در بیماران همودیالیزی

افراد مبتلا به بیماری کلیوی که تحت درمان همودیالیز قرار دارند، همزمان با بیماری کلیوی، از فرایندهای پاتولوژیکی متعددی رنج می برند که بسیاری از این بیماریها از لحاظ مکانیسمی به هم مرتبط هستند(.(1 عوارض قلبی- عروقی به عنوان یکی از علل اصلی مرگ در بیماران نارسایی کلیوی قلمداد شده است(.(4-2 نارسایی کلیوی با کلسیفیکاسیون عروقی همراه بوده که این امر با تشکیل پلاک های آترواسکلروز و همچنین نفوذ ترکیبات حاصل از کلسیفیکاسیون به لایه های داخلی عروق در این دسته از بیماران همراه میباشد(.(5 متابولیسم غیر طبیعی مواد معدنی در نتیجه نقص عملکرد کلیه، اتلاف مواد معدنی را از استخوانها افزایش میدهد و باعث ته نشین شدن مواد معدنی در ساختمان عروق می گردد. کلسیفیکاسیون عروقی(VC) 200 با انواع مختلف از اختلالات قلبی-عروقی شامل سختی شریانها، هایپرتروفی بطن چپ201 (LVH) و کاهش عملکرد قلبی همراه است(.(6یکی از مهمترین فاکتورهایی که در توسعه عملکرد غیر طبیعی این بیماران مشارکت میکند و به طور مستقیم و غیرمستقیم در فرایند کلسیفیکاسیون و آترواسکلروز دخالت دارد، فاکتور رشد فیبروبلاستی202(FGF23) 23 میباشد. در بیماران مزمن کلیوی، فاکتور رشد فیبروبلاستی23 یک بیومارکر حساس برای اختلال در تنظیم کلیوی فسفات محسوب میشود، بهطوری که سطوح آن در مراحل اولیه اختلال عملکرد کلیه افزایش می یابد تا به فیلتراسیون گلومرولی در بیماران کمک کرده و دفع فسفات از ادرار را زیاد کند(.(7 سطح بالای FGF23 با مرگ و میر در افراد مبتلا به مرحله آخر بیماری کلیوی 203(ESRD) در ارتباط بوده و با میزان فیلتراسیون گلومرولی رابطه عکس دارد. همچنین سطوح بالای FGF23 با هایپرتروفی بطن چپ در افراد بیمار کلیوی متوسط تا شدید نیز در ارتباط است(.(8 در یک مطالعه گاتایرز و همکاران تایید کردند که با کاهش ترشح گلومرولی به زیر 60 میلیمتر در دقیقه سطوح FGF23 افزایش می یابد و این افزایش قبل از اینکه سایر علایم مربوط به وضعیت غیر طبیعی مواد معدنی ایجاد شوند و مستقل از میزان تغییرات فسفات سرم، صورت می گیرد. این یافته ها و نتایج ، افزایش FGF23 را با کلسیفه شدن قلب و عروق و مرگ و میر در بیماران دیالیزی مرتبط می دانند(.(8 همچنین وجود فسفر بالا و حاصلضرب فسفر در میزان کلسیم (Ca * P) از ریسک فاکتورهای مهم در بروز کلسیفیکاسیون عروقی وافزایش درگیریهای قلبی عروقی و میزان مرگ و میر بیماران دیالیزی محسوب میشود(.(9 با افزایش فسفات سرم، فسفات کلسیم دربافت های نرم رسوب میکند و غلظت کلسیم یونیزه پلاسما کاهش مییابد. هیپوکلسمی محرک هورمون پاراتیرویید است و سبب هیپرپلازی غدد پاراتیرویید میشود. بنابراین کنترل فسفر باعث بهبودی پرکاری پاراتیرویید و همچنین کاهش کلسیفیکاسیون عروقی در بیماران مرحله آخر بیماری کلیوی می شود(.(10