جهانی شدن، هویت و فقه سیاسی

مفروض این مقاله آن است که جهانی شدن پدیده ای قدیمی و ادامه همان فرآیند مدرنیزاسیون جهان است براده هرچند متعاقب فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به عنوان قطب رقیب و مزاحم ایالات متحده و آمریکا، روند جهانی شدن شتاب بیشتری به خود می گیرد و همه شتاب کلید آن را به عنوان پدیده کاملا جدیدی جلوه گر ساخته است. مولف دو نمونه و دو موج از جهانی شدن را مطرح نموده است: بر این اساس واکنش ها و پاسخ های فقه سیاسی در موج اول را سرمایه و تجاربی می داند که بررسی آن ها، می تواند چشم انداز روشن تری را فراروی فقهای جهان اسلام در ایران در برخورد با پدیده جهانی شدن قرار دهد. در موج اول جهانی شدن سه مرحله برخوردهای نظامی عملی، برخوردهای اقتصادی ثانوی و سرانجام برخوردها و الگوهای فرهنگی مقاله های ارزشی را از یکدیگر متمایز ساخته است که به اتخاذ سه واکنش (اعلام جهاد مقدس)، واکنش تحریم شرعی کالاهای اقتصادی تمدن غرب و اروپا و سرانجام واکنش نفتی تشبه به کافران را در پی داشته است. البته در گونه شناسی واکنش فقیهان باید تفکیک آنان به اصولیون و اخباریون توجه داشته اصولیون با توسل به قاعده منطقه الفراغ و اصالت اباحه به مراتب توفیق بیشتری در اهلی کردن موج اول جهانی شدن داشته اند. آنگاه در بازخورد فقهی و در موقعیت وقوف بعد از وقوع به بررسی میزان کارآمدی این پاسخ ها و واکنش ها می پردازد. در واقع دیالکتیک اندیشه های فقهی و واقعیت های جهانی شدن در موج اول در قانون این نوشتار است.

کلیدواژه ها:

جهانی شدن ، سیاست و جهانی شدن ، فقه سیاسی ، هویت