به دنبال بهشت گمشده بازتعریف آرامستان در عرصه شهری امروز بر اساس الگوی باغ ایرانی

باغ ایرانی بر مبنای تصویری که در قرآن و روایات از بهشت موعود آمده، سامان یافته است. این بازسازی را می توان در عناصر و کیفیت باغ ایرانی یافت. عرصه شهری دیگری هم که به لحاظ معنایی و نام گذاری منتسب به بهشت می باشد آرامستان است. این نسبت در شکل و محتوای این عرضه شهری اثر گذار بوده و منجربه موضوعی ترکیبی در معماری دوران اسلامی شده است که آن را باغ مزار نامیده اند. وجه مشترک معنایی باغ و آرامستان که همان اشارت به بهشت موعود است این دو عرصه را به لحاظ کیفیت و عناصر سازنده به هم نزدیک کرده است. در ایران امروز علیرغم وجود الگوهای غنی در این حوزه که همه برخاسته از فرهنگ اسلامی – ایرانی است با آرامستان هایی مواجه هستیم که به لحاظ موقعیت، مقیاس، شکل و هویت با الگوهای تاریخی شان بی رابطه اند. این نوشتار ضمن تحلیل باغ ایرانی و نسبتش با بهشت موعود از منظر اسلام، به بررسی تطبیقی الگوهای باغ ایرانی و آرامستان های سده گذشته شهر قم می پردازد و با روش استدلال و تحلیل محتوا، ویژگی های آرامستان؛ آن گونه که باید باشد؛ را منظر مقیاس، موقعیت و هویت ترسیم می نماید.

کلیدواژه ها:

باغ ایرانی ، باغ مزار ، آرامستان ، هویت ، بهشت