تحلیل و بررسی پارادوکس معراج بایزید در ادبیات عرفانی

مسیله معراج بایزید که منبع الهامی برای تجربه عرفانی عارفان گردیده است در بسیاری از متون نظم و نثر عرفانی با تحلیل و اختلافات قابل توجهی بدان پرداخته شده است. نویسندگان و شارحان متون عرفانی از قرن سوم به بعد این موضوع را مورد تحقیق و بررسی قرار داده اند که آیا بایزید چنین عروجی را انجام داده است یا نه و اگر در واقع چنین عروجی صورت گرفته است، معراجی روحانی بوده است یا جسمانی با بررسی بر روی آثار اندکی که بطورجدی به موضوع معراج پرداخته اند، قرایت های چندگانه ای مشاهده می شود که سخن درباره معراج و شخصیت بایزید را دشوارمی کند. که در بررسی این آثار سه نظریه اساسی مشاهده می شود.گروهی آن را گفتگوی دو ذات با هم می دانند و به سیر روحانی و قلبی در وصول به قرب الهی اشاره نموده اند. برخی آن را نوعی عروج ساکن می دانند و گروهی دیگر به رویا که آن را سنت رایج عارفان می دانسته اند توجه نموده اند. نکاتی که ما در این مقاله به توضیح و بررسی آن خواهیم پرداخت

کلیدواژه ها:

پارادوکس ، معراج ، بایزید ، آثارعرفانی