کاربرد انتقال حقوق توسعه ( TDR ) به عنوان ساز و کار حفاظت از اراضی شهری

تحولات شهرنشینی و گسترش شهرها در اغلب جوامع باعث تخریب تدریجی مناطق طبیعی و کشاورزی شده و این مناطق جای خود را به ساختوسازهای بیرویه داده است که درنتیجه ضرورت دستیابی به روشهای موثر و کاربردی برای حفظ منابع باارزش طبیعی و نیل در جهت توسعه پایدار، مطرح گردیده است. روشهای متفاوتی برای تحقق این امر در ادبیات برنامه ریزی حفاظت 2 ، مدنظر قرارگرفته است که یکی از این روشهای مرسوم و جدید روش موسوم به برنامه انتقال حق توسعه ) TDR ( است. این برنامه باهدف حفظ اراضی باارزش و ذخیره آن برای توسعه آتی شهر، تلاش در جهت تبیین مفهوم حقوق مرتبط بر توسعه و انتقال آن از یک ناحیه به سایر نواحی مستعد که واجد ارزشهای توسعهی پایدار هستند، دارد. نواحی موردنظر برای این برنامه عمدتا مناطق متراکم یا نواحی روستایی یا مناطق باارزشی هستند که در جریان توسعه شهر با هجوم زیاد فعالیتهای ساخت وساز قرارگرفته اند. در این روش ضمن توجه به ظرفیت های توسعهای هر مکان، ارزشهای حفاظتی نیز در چارچوب تحقق توسعه پایدار شهری نیز مدنظر قرار میگیرد. هزینههای انجام و اجرای این برنامه توسط توسعه گران تامین میشود که در قالبهای مختلف نظیر ایجاد آژانسهای توسعه و یا بازار بورس صورت میپذیرد و بنابراین امکان تحقق برنامههای اجرایی مطرحشده در آن از زمینه تحقق بسیار بالایی برخوردار است. برنامه TDR همچنین در موارد دیگری نظیر حفاظت از فضاهای باز، منابع طبیعی، اراضی کشاورزی و حتی نواحی واجد ارزشهای تاریخی شهری نیز مورداستفاده قرار میگیرد. این مقاله در چارچوب مفهوم انتقال حق توسعه تلاش دارد ضمن تشریح این رویکرد، اهداف و مکانیزمهای مدیریتی و اجرایی آن و ارتباط آن را با کاربری زمین شناسایی کند.

کلیدواژه ها:

حفاظت اراضی ، حق توسعه ، انتقال حق توسعه ، کاربری زمین