توسعه راهبری دانشگاه ها از منظر تبیین مولفه های عملکردی هیات های امنا و روند پژوهی کارکرد و ترکیب اعضای ان

امروزه هییت امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی نقش مهمی در گذار این موسسات به سمت سیستم های پیچیده و انطباقی ایفا می نماید و ارزیابی قانونمند عملکرد، ابزاری کلیدی برای بهبود اثربخشی هییت اما و توسعه راهبری دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی فراهم می کند. در این مقاله، روند پژوهی تغییرات ترکیب و کارکردهای هییت های امنای دانشاگه ها و موسسات پژوهشی، با هدف کلی تبیین تحلیلی عملکرد هییت امنا در طول سالیان گذشته و از ابتدای تاسیس این نهاد در کشور مورد مداقه قرار گرفته و با کارکردهای فعلی نهادهای مشابه در کشورهای غربی مقایسه شده است بررسی عملکرد هییت های امنای وابسته به این وزارت، با توجه به تقسیم بندی مرکز هییت های امنا و هییت ممیزه مرکزی وزارت علوم و بر اساس احکا صادر شده در سه دوره 4 ساله سال های بین 1370 تا 1382 و یک دوره 2 ساله سال های بین 1384 تا 1386 به صورت متمایز انجام شده است بررسی کارکردها در این پژوهش با استفاده از مطالعه کتابخانه ای اسناد و مستندات و روش تحلیل محتوا، و برای مقایسه این کارکردها با موارد مشابه در دانشگاه های معتبر غربی، از روش مطالعه کتابخانه ای و مطالعه تطبیقی استفاده شده است ، برای انجام نمونه گیری از مصوبات هییت های امنا از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده و در نهایت، مصوبات نشست های هییت امنا نمونه گیری شده، به عنوان واحد اساس تحلیل، مورد پژوهش قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان می دهد که عملکرد بهتر این نهاد نسبت به سایر دوره ها، ورود به حیطه ای استراتژیک تفاوت بین کمیت، کیفیت و محتوای مصوبات هییت امنای موسسات مختلف افزایش تقاضای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی برای تشکیل هییت امنای مستقل، در برهه های اتفاق افتاده که طی ان افزایش کارکردهای این نهاد با تفویض اختیارات از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صورت گرفته است این در حالی است که نسبت به نهادهای مشابه در کشورهای پیشرفته، هییت های امنای دانشگاه های کشور هنوز از اختیارات کمتری برخوردار هستند.

کلیدواژه ها:

هییت های امنا ، دانشگاه ها و موسسات پژوهشی وابسته به وزارت علوم تحقیقات و فناوری ، قانون تشکیل هییت های امنای دانشگاه ها و موسسات پژوهشی و ماده 49 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور