شناسایی منابع انتشار فلزات سنگین از صنایع فولاد به خاکهای منطقه دشت یزد-اردکان (مطالعه موردی: شرکت فولاد آلیاژی ایران)

در نظر گرفتن راههای گوناگون تأثیرپذیری محیط زیست از آلاینده های صنعتی، شناسایی نحوه و نوع تأثیر گذاری صنایع بر بخشهای مختلف محیط پیرامونیشان بسیار مهم می باشد. در این تحقیق سعی بر آن شد تا میزان غلظت قابل جذب فلزات سنگین Zn و Cd ،Pb ،Ni منتشر شده از شرکت فولاد آلیاژی ایران به لایه سطحی خاکهای پیرامونی و عوامل مؤثر بر غلظت این عناصر شناسایی گردند. در این مطالعه نمونه های مرکب خاک با تکنیک GIS و توسط GPS به روش شبکه بندی منظم در عمق 10-0 سانتیمتری از سطح خاک جمع آوری گردید. در آزمایشگاه غلظت قابل جذب فلزات Ni,Cd, Pb و Zn به وسیله روش عصاره گیری DTPA و به کمک دستگاه ICP تعیین و سپس به کمک نرم افزار Surfer و با تکنیک میانیابی کریجینگ بلوکی نقشه توزیع مکانی آلودگی خاک پیرامون کارخانه به فلزات مورد نظر تهیه شد. از تجزیه و تحلیل آماری و مدل گوس نیز برای تفهیم بهتر نتایج استفاده شد. نتایج نشان داد که در تمامی موارد غلظت عناصر مورد نظر پایین تر از حد استانداردهای تعیین شده بود، تنها استثنای قابل توجه فلز روی بود. غلظت آلاینده های مورد بررسی با فاصله گرفتن از کارخانه فولاد آلیاژی ایران کاهش تدریجی را نشان داد. همچنین نتایج بدست آمده نشان داد که افزایش غلظت سرب، کادمیوم و روی ناشی از تاثیر فعالیتهای انسانی و صنعتی و افزایش غلظت نیکل علاوه بر فعالیتهای صنعتی، منشاء ژئوشیمیایی نیز داشت. مکان نگهداری قراضه به عنوان منبع اصلی تجمع فلزات Cd , Pb , Ni در خاکهای محدوده پیرامونی و محل قدیمی تخلیه سرباره، به عنوان منبع دیگر تجمع فلزات Zn , Pb بودند. باد غالب در انتشار فلزات از خروجی دودکش کوره های فولاد سازی به خاکهای پیرامونی نیز مؤثر بوده ولی عامل اصلی در افزایشغلظت در این محدوده نبود

کلیدواژه ها:

فلزات سنگین ، آلودگی خاک ، محیط زیست ، صنایع فولاد