اثر تنش خشکی بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی گشنیزتحت تاثیر انواع کود آلی و شیمیایی

به منظور بررسی تاثیرات تنش خشکی و کودهای آلی و شیمیایی (NPK (بر خصوصیات مورفولوژیکی، زراعی و مقدار اسانس گشنیز، آزمایشی به صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربت حیدریه در سال زراعی 1389-90 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح تنش خشکی (30 ،60 و 90 درصد ظرفیت زراعی) و چهار سطح تیمار کودی (عدم مصرف کود، کود شیمیایی کامل NPK) 60 :60 :40 ،(کود دامی (25 تن در هکتار) و ورمیکمپوست (25 تن در هکتار) بودند. صفات اندازهگیریشده شامل ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، تعداد برگ در بوته، وزن تر و خشک بوته، عملکرد اندام رویشی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، درصد اسانس و عملکرد اسانس بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای تنش خشکی و کودی بر صفات ذکرشده تاثیر معنا داری داشت. بیشترین عملکرد اندام رویشی (5371 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (3905 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب در تیمارهای بدون تنش همراه با کود شیمیایی و تنش ملایم با کود شیمیایی مشاهده شد. بیشترین درصد اسانس (77/0 درصد) و عملکرد اسانس (49/18 کیلوگرم درهکتار) در وضعیت تنش ملایم با کاربرد کود شیمیایی بهدست آمد. ازآنجا که استفاده از کود شیمیایی در تنش ملایم به افزایش درصد و عملکرد اسانس گیاه منجر میشود، کاربرد کود شیمیایی بهمنظور بهرهبرداری دارویی از گیاه گشنیز در وضعیت تنش ملایم آبی توصیه میشود.

کلیدواژه ها:

تنش ملایم ، خصوصیات مورفولوژیکی ، عملکرد اسانس ، عملکرد دانه ، کود شیمیایی