سنجش اثر شاخص توسعه انسانی بر میزان مصرف آب استان های ایران

یکی از معضلات اصلی بسیاری از کشورها موضوع تنش آبی است. این مشکل به دلایل متعددی نظیر تغییرات اقلیمی، افزایش آلودگی، افزایش تقاضای آب و مصرف بی رویه ی آن است که ریشه در سبک زندگی انسان ها دارد. هدف از این مطالعه بررسی و سنجش اثر شاخص توسعه انسانی بر میزان مصرف آب در سه بخش خانگی، صنعت و کشاورزی در استان های کشور تحت عنوان سه شاخص اصلی امید به زندگی، تولید ناخالص داخلی و آموزش می باشد. که برای دستیابی به این هدف با پژوهش و مطالعه مبانی نظری و توجه به اطلاعات موجود و در دسترس، به تعیین زیرمعیارهایی برای سه مقوله ی اصلی شاخص توسعه انسانی اقدام شده است. زیرمعیارهای در نظر گرفته شده برای شاخص توسعه انسانی برای هر استان، با میزان آب مصرف شده به کمک رگرسیون و با نرم افزار SPSS مورد سنجش قرار گرفته تا به ارایه ی معادله ی خط برای روابط منطقی ختم گردد. نتایج حاصل نشان می دهد که شاخص توسعه انسانی برای بیان تغییرات در میزان آب مورد استفاده در بخش کشاورزی و صنعت کافی نبوده و تنها حدود 50 درصد هر یک را تبیین می کند چرا که بخش کشاورزی و صنعت تحت تاثیر عوامل محیطی بیشماری نظیر اقلیم، نوع محصولات کشاورزی و... نیز می باشد. ولی شاخص توسعه انسانی تاثیر مثبتی بر میزان مصرف آب در بخش خانگی بین استان های کشور دارد به طوری که افزایش میزان این شاخص باعث افزایش میزان مصرف آب خانگی و تبیین آن تا 95 درصد می شود. از این رو در جوامع انسانی وجود یک رابطه ی مثبت و قوی میان شاخص توسعه انسانی و میزان مصرف آب در بخش شرب قابل مشاهده است.

کلیدواژه ها:

شاخص توسعه انسانی ، میزان مصرف آب ، رگرسیون ، ایران